Ispitivanje prisustva, serotipske pripadnosti i rezistencije prema antimikrobnim sredstvima Salmonella spp. kod gmizavaca i vodozemaca

Abstract

Salmonele predstavljaju veoma važne patogene mikroorganizme ljudi i životinja koji su odgovorni za 93,8 miliona infekcija i 155.000 smrtnih slučajeva ljudi godišnje u svetu. Uzročnik vedine slučajeva salmoneloze ljudi je hrana, ali su i brojne infekcije posledica direktnog ili indirektnog kontakta sa životinjama. Gmizavci predstavljaju značajni rezervoar velikog broja podvrsta i serovarijeteta Salmonella spp., a brojni radovi potvrđuju mogudnost prenošenja ovih bakterija sa gmizavaca na ljude. Cilj ove disertacije je bio da se ustanovi prisustvo i raširenost serovarijeteta Salmonella spp. i njihove rezistencije prema antimikrobnim sredstvima. Od aprila 2012. do aprila 2016. godine bakteriološki su ispitivani brisevi i feces 317 gmizavaca i vodozemaca, slobodnih u prirodi, držanih u zoološkom vrtu ili gajenih kao kudni ljubimci (152 kornjače, 76 guštera, 73 zmije i 16 žaba) poreklom od 42 različite vrste i izolovano je ukupno 57 sojeva Salmonella enterica (18,93%) od 301 gmizavca, za razliku od vodozemaca gde su svi uzorci bili negativni. Salmonella enterica je izolovana kod 24 kornjače (15,79%,), 14 guštera (18,42%) i 19 zmija (26,03%), a nakon serotipizacije 41 soj je identifikovan kao S. enterica subsp. enterica (I) i 16 kao S. enterica subsp. diarizonae (IIIb). Ukupno je serotipizacijom utvrđeno prisustvo 24 različita serovarijeteta Salmonella enterica, od kojih po prvi put u Srbiji 10 serovarijeteta, a jedan determinisani serovarijetet se ne nalazi u White-Kauffmann-Le Minor tabeli. Kod sojeva Salmonella nije utvrđena rezistencija prema ispitivanim antimikrobnim sredstvima. Salmonella Enteritidis, Salmonella Hadar i Salmonella Thompson koje su otkrivene kod gmizavaca spadaju u serovarijetete Salmonella koje dovode do infekcija ljudi. Dobijeni rezultati nedvosmisleno ukazuju da gmizavci, kako slobodni u prirodi tako i u zoološkom vrtu ili držani kao kudni ljubimci, mogu predstavljati rezervoar Salmonella spp., što je od velikog epidemiološkog značaja usled zoonoznog potencijala uzročnika. Otkrivanje retkih i egzotičnih serovarijeteta Salmonella spp. ukazuje na neophodnost sprovođenja daljih sveobuhvatnih istraživanja i sistematskog pristupa u razjašnjenju uloge gmizavaca u epidemiologiji salmoneloze.