Ispitivanje faktora neadherence lekova u populaciji bolesnika sa arterijskom hipertenzijom

Abstract

Jedan od savremenih pristupa i termina je adherenca. Svetska zdravstvena organizacija (SZO) je definisala termin adherenca, koji se odnosi na stepen privrženosti odnosno nivo ponašanja pacijenta u pogledu uzimanja lekova, poštovanja dijete ili promene načina života koji se poklapa sa dogovorenim preporukama zdravstvenog radnika koji propisuje pacijentu. U poređenju sa komplijansom, pacijent u adherenci ima aktivnu ulogu i ne predstavlja samo pasivnu figuru. Sa druge strane, neadherenca je poremećaj po mnogim autorima, i predstavlja problem koji nekada zahteva i medicinski tretman. Neadherenca definitvno može povećati stopu morbiditeta i mortaliteta u globalu i predstavlja problem javnog zdravlja koji treba prevenirati. Generalni cilj ovog istraživanja bio je analiza faktora koji doprinose/ometaju adherencu kod pacijenata na hroničnoj terapiji antihipertenzivima i uopšte u slučaju primene lekova kod pacijenata sa hipertenzijom. Studijski uzorak činili su ispitanici sa dijagnozom arterijske hipertenzije od najmanje 12 meseci, koji su anketirani tokom perioda od 01. januara 2019. godine do 01.marta 2019. godine i bili korisnici farmaceutske zdravstvene zaštite Ustanove “Apoteka Kragujevac” u Srbiji. Rezultati ove studije su pokazali da je interna konzistentnost upitnika kao instrumenta proverena izračunavanjem Kronbahovog alfa koeficijenta (Cronbach Alfa coefficient) i analizom interajtem korelacija. Koeficijent interne konzistencije se pokazao visokim (α = 0,85) što govori u prilog pouzdanosti instrumenta. Pored toga, ovo istraživanje je potvrdilo da su četiri faktora rizika (povećan broj lekova, život u gradu, zaborav na režim doziranja i niska energija) povezana sa nepridržavanjem kod odraslih hipertoničara. Edukacija pacijenata u ordinaciji opšte prakse, kao i u apoteci, korišćenje različitih podsetnika kao što su aplikacije za mobilne telefone ili dnevna lista za proveru mogli bi biti korisni u rešavanju zaboravnosti i povećanog broja lekova, dok modifikacija životnog stila može povećati pridržavanje, posebno među pacijentima koji žive u gradskom području.

The one of the modern approaches and terms is adherence. The World Health Organization (WHO) has defined the term adherence, which refers to the degree of attachment or level of behavior of the patient in terms of medication, respect for the child or lifestyle changes that match the agreed recommendations of the health care provider. In relation to compliance, the patient is allowed to decide whether he wants to adhere or respect the doctor's decisions or not. Compared to compliance, the patient has an active role in adherence and is not just a passive figure. Adherence can definitely increase morbidity and mortality rates globally and is a public health problem that needs to be prevented. The general goal of this study was to analyze the factors that contribute to/interfere with adherence in patients on chronic antihypertensive therapy and in the case of drug use in patients with hypertension. The study sample consisted of respondents with a diagnosis of arterial hypertension of at least 12 months, who were interviewed during the period from January 1, 2019 to March 1, 2019 and were users of pharmaceutical health care of the Institution "Pharmacy Kragujevac" in Serbia. The results of this study showed that the internal consistency of the questionnaire as an instrument was checked by calculating the Cronbach's alpha coefficient (Cronbach's Alpha coefficient) and analyzing the interaction correlation. The coefficient of internal consistency proved to be high (α = 0.85), which speaks in favor of the reliability of the instrument. In addition, this study confirmed that four risk factors (increased number of medications, city life, forgetting about dosing regimen, and low energy) were associated with noncompliance in adult hypertensives. Educating patients in general practice as well as pharmacy, using various reminders such as mobile phone apps or daily checklists could be helpful in addressing forgetfulness and increased medication, while lifestyle modifications can increase adherence, especially among patients living in an urban area.