Magnetne nanočestice u medicini: metode određivanja toplotnih gubitaka i biodistribucije

Abstract

Magnetna hipertermija je terapeutska metoda za tretiranje tumora. Zasniva se na osobini magnetnih nanočestica da generišu toplotu kada se nađu u promenljivom magnetnom polju. Ako se nalaze u tumorskom tkivu, toplota koju čestice oslobađaju podiže temperaturu tkiva iznad fiziološke vrednosti i izaziva umiranje tumorskih ćelija. Osnovni parametri koji moraju biti poznati pre primene nanočestica su njihova toplotna efikasnost i njihova raspodela po organizmu nakon ubrizgavanja – biodistribucija. Procedura za eksperimentalno određivanje toplote koju oslobode magnetne nanočestice još uvek nije standardizovana, zbog čega postoji problem pouzdanosti merenja. Glavni deo disertacije bavi se kalorimetrijskom metodom, gde se iz porasta temperature medijuma u kom se nalaze nanočestice određuje njihova toplotna efikasnost, kao i pratećim problemima ove metode. Na primeru nanočestica magnetita obloženih PEG surfaktantom pokazano je kako jednostavna teorija, poput Teorije linearnog odgovora, uz uvođenje relaksacionih vremena zavisnih od magnetnog polja može objasniti rezultate dobijene kalorimetrijskim merenjima. Deo disertacije je posvećen merenju dinamičkih histerezisa, kao komplementarnoj metodi merenja gubitaka, i razvoju magnetometra za generisanje promenljivog magnetnog polja u rasponu frekvencija od 50 do 300 kHz, amplitude polja do 0.03 T, sa pratećim detekcionim sistemom kojim se meri dinamički histerezis čestica u ovom polju. Poslednji deo disertacije bavi se određivanjem biodistribucije nanočestica u organima pomoću komplementarnih tehnika. U predloženoj metodi baziranoj na magnetnim merenjima koristi se činjenica da je odziv magnetnih nanočestica u promenljivom magnetnom polju mnogo veći u odnosu na odziv biogenog gvožđa prisutnog u organima.

Magnetic hyperthermia is a therapeutic method for treatment of tumors. It is based on magnetic nanoparticles' ability to emit heat if subjected to external AC field. If injected in tumor tissue, the released heat can elevate the temperature of the tumor above critical threshold and cause dying of tumor cells. Two main parameters that must be determined prior to application of nanoparticles are their heat efficacy and distribution in the body. Measurement procedure for determination of released heat is not standardised, because of which the measurements aren't reliable. Large part of the dissertation is dedicated to underlying problems of calorimetry method, where the heat efficacy is determined from temperature change of the sample. The results of investigation on magnetite nanoparticles stabilised with PEG are presented and explained using Linear Response Theory with modified relaxation times. Part of the dissertation is dedicated to dynamic hysteresis measurements as a complementary method for determination of heat losses. Within this part the design and construction of magnetometer for generation of AC fields in the range of frequencies from 50 to 300 kHz and detection of sample's response was presented. The last part of dissertation covers problem of biodistribution determination by complementary techniques. The presented alternative method is based on the fact that magnetic nanoparticles in external magnetic field have significantly larger response than biogen iron present in tissues.