In vitro ispitivanje antitumorske i antimikrobne aktivnosti ekstrakata mahonije, Mahonia aquifolium (Pursh) Nutt.

Abstract

Na osnovu podataka o upotrebi vrste Mahonia aquifolium u tradicionalnoj medicini definisan je cilj našeg istraživanja, ispitivanje antitumorske i antimikrobne aktivnosti ekstrakata kore mahonije. Ispitivanjem citotoksičnosti vodenog i etanolnog ekstrakta na humanim malignim ćelijskim linijama je dokazano da ekstrakti imaju selektivnu citotoksičnu aktivnost, a najviši intenzitet dejstva su pokazali na HeLa ćelijama adenokarcinoma cerviksa. Fluorescentnom mikroskopijom i analizom faza ćelijskog ciklusa je pokazano da ekstrakti indukuju apoptozu u HeLa ćelijama. Primenom inhibitora kaspaza pokazano je da ekstrakti indukuju apoptozu preko spoljašnjeg puta aktivacije. Ispitivanja na endotelijalnim EA.hy926 ćelijama pokazala su antiangiogenetski i antimigratorni efekat ekstrakata. Primena tretmana doksorubicin/ekstrakt ukazala je na izraženo sinergističko dejstvo ekstrakta sa doksorubicinom na A549 ćelijama karcinoma pluća. Ekstrakti povećavaju zadržavanje leka u ćeliji i pojačavaju efekat doksorubicina na smanjenje migracije A549 ćelija i njihovo grupisanje u kolonije. Antimetastatski potencijal kombinacije doksorubicin/ekstrakt potvrđen je analizom ekspresije gena odgovornih za invazivnost. Oba ekstrakta ispoljavaju antimikrobni efekat, koji je najizraženiji na bakterijskoj vrsti Staphylococcus aureus. Ekstrakti dovode do smanjenja produkcije biofilma i glikokaliksa. Sa antibioticima i antimikoticima ekstrakti su delovali sinergistički. Hemijskom analizom potvrđeno je da su za aktivnost ekstrakata M. aquifolium odgovorni alkaloidi tipa berberina. Na intenzitet citotoksičnosti najviše utiču berberin, palmatin i berbamin. Rezultati su pokazali da M. aquifolium može naći svoje mesto u terapiji malignih ili infektivnih oboljenja, pojedinačno i u kombinaciji sa postojećim lekovima.

The goal of our research was investigation of antitumor and antimicrobial activities of Mahonia aquifolium extracts and it was based on its use in traditional medicine. Water and ethanol extract exerted selective cytotoxic activity on examined malignant cell lines, and the best activity was observed against cervical adenocarcinoma, HeLa, cells. Fluorescence microscopy and cell cycle analysis showed that both extracts induce apoptosis in HeLa cells. Experiments with caspase inhibitors showed that extracts induce a caspase-dependent apoptosis through extrinsic pathway. Both extracts inhibit the migration of EA.hy926 cells, and exerted anti-angiogenic effect. The investigation of the doxorubicine/extract treatment showed synergistic effect of extracts with doxorubicine against lung carcinoma A549, cells. Extracts were shown to prolong doxorubicin retention time in A549 cells. A549 cells treated with doxorubicin/extract were shown to have lower migratory and colony formation potentials than the cells treated with doxorubicin alone. Antimetastatic effect of the treatment was confirmed with analysis of expression of genes responsible for malignant cells invasiveness. Extracts exerted antimicrobial effect. The best effect was observed against Staphylococcus aureus. Extracts showed potential to inhibit production of biofilm and glycocalycs. The use of extracts with antibiotics and antimycotics showed synergistic effect. Chemical analysis confirmed that berberine type alkaloids are the most responsible for activities of M. aquifolium. The compounds with the highest cytotoxic activity are: berberine, palmatine, and berbamine. The results of our research suggested that M. aquifolium may be used in therapy of malignant or infective diseases, alone or in combination with other drugs.