Uticaj različitih faktora na preživljavanje arteriovenskih fistula kod bolesnika na hemodijalizi

Abstract

Uvod: Arteriovesnka fistula (AVF) se smatra vaskularnim pristupom koji je najsigurniji, najdugotrajniji, ima najmanji broj komplikacija i koji bi trebalo da bude prvi izbor kod svih bolesnika koji započinju hemodijalizu. Uočeno je da bolesnici koji kao vaskularni pristup koriste AVF, imaju najmanji mortalitet u poređenju sa onima koji koriste arteriovenski graft (AVG) ili trajni vaskularni kateter. Istovremeno, uz kardiovaskularni morbiditet, razlozi povezani sa komplikacijama vaskularnih pristupa za hemodijalizu predstavljaju najčešći razlog hospitalizacija ovih bolesnika. Stoga je i ispitivanje faktora koji utiču na preživljavanje AVF kao preporučenog vaskularnog pristupa od izuzetnog značaja. U literaturi je malo podataka koji govore o ulozi faktora endotelne disfunkcije i genskog polimorfizma pojedinih faktora na preživljavanje vaskularnog pristupa. Cilj: Ciljevi istraživanja su bili ispitivanje uticaja vaskularnih kalcifikacija i uticaja polimorfizma gena koji imaju uticaj na endotelnu funkciju na preživljavanje primarnih AVF - (gena za angiotenzin I konvertujući enzim (ACE), matriks-metaloproteinazu 3 (MMP3) i endotelijalnu azot-oksid sintazu (eNOS)). Takođe, ispitivan je uticaj serumskih koncentracija odabranih endotelnih faktora rasta i parametara endotelne disfunkcije kao i uremijskih toksina na preživljavanje primarnih AVF (transforming growth factor beta-TGF-β, platlet derived growth factor-PDGF, endotelin-1-ET1, asimetrični dimetil arginin-ADMA). Materijal i metode: Ispitivanje preživljavanja primarnih AVF sprovedeno je kod bolesnika koji se nalaze na hroničnom programu lečenja hemodijalizama u Kliničkom odeljenju za nefrologiju i metaboliče poremećaje sa dijalizom „Prof. Dr Vasilije Jovanović“, Kliničko-bolničkog Centra Zvezdara u Beogradu duže od 6 meseci. Ukupno je bilo obuhvaćeno 314 bolesnika. Standardni demografski i laboratorijski podaci su dobijeni iz istorija bolesti bolesnika. Za skoriranje vaskularnih kalcifikacija korišćen je Adragao skor čiji rang može biti od 0 do 8. Ovom skoru dodat je i rentgenski određen skor kalcifikacija krvnih sudova regije AVF kojim je analizirano prisustvo kalcifikacija radijalne i ulnarne arterije kao i samog arteriovenskog spoja i rangiran je od 0 do 3...

Arteriovenous fistula (AVF) is considered as the safest and longest-running vascular access (VA), which has the lowest number of complications. Therefore, it was recommanded to be the first choice in all patients starting hemodialysis. Also, it is shown that patinets with AVF have the lowest mortality rate comparing with patients using arteriovenous graft (AVG) or thunneled catheter. Besides cardiovascular morbidity, complications related to VA are the main reason for hospitalization of hemodialysis patients. Therefore, the examination of the factors that affect the survival of AVF is of great importance. In the literature, there is little information about the role of factors of endothelial dysfunction and genetic polymorphisms of some factors on the vascular access survival. Aim: Aim of the study was to analyse the influence of vascular calcifiactions on primary AVF survival and to analyse the influence of gene polymorphism related to endothelial function on primary AVF survival: gene for angiotensin I converting enzyme (ACE), gene for matrix-metalloproteinase 3 (MMP3) and gene for endothelial nitric oxide synthase (eNOS). In addition, study included the influence of endothelial growth factors and uremic toxins on primary AVF survival including serum concentrations of transforming growth factor beta-TGF-β, platlet derived growth factor- PDGF, endothelin-1-ET1, asimetric dimetilarginin-ADMA). Matherials and methods: The study about primary AVF survival was conducted in Clinical Department for Nephrology and Metabolic Disorders with Dialysis „Prof. Dr Vasilije Jovanović“, Zvezdara University Medical Center, Belgrade and included 314 patients who were on regular hemodialysis for more than six months. Standard demographic and laboratory data were obtained from the medical records. Adragao method was used for vascular calcification scoring and score ranged from 0 to 8. This score was supplemented with calcification score of AVF accordig to presence of vascular calcification in ulnar and radial artery and region of arterio-venous anastomosis. The calcification score of AVF-region ranged from 0 to 3. Overall calcification score (Adragao score + AVF-region score) ranged from 0 to 11...