Zadatak ponavljanja psudoreči kao postupak za procenu fonološkog razvoja na predškolskom uzrastu : mogućnost diskriminacije specifičnog jezičkog poremećaja u srpskom jeziku

Abstract

Specifični jezički poremećaj (SJP) je heterogeni razvojni jezički poremećaj koji podrazumeva značajan deficit u jezičkoj sposobnosti (sa posebnim slabostima u domenu fonologije i morfo-sintakse) koji se ne može pripisati oštećenju sluha, niskoj neverbalnoj inteligenciji, neurološkim oštećenjima, emocionalnoj i socijalnoj deprivaciji i drugim poznatim faktorima. Zadatak ponavljanja pseudoreči koji se sastoji u izlaganju i trenutnom ponavljanju izmišljenih reči (pseudoreči) i ispituje sposobnost fonološke reprodukcije je, prema nalazima istraživanja u drugim jezicima, obećavajući psiholingvistički marker za SJP iz razloga što deca sa SJP konzistentno imaju slabiji uspeh na ovom zadatku u odnosu na svoje vršnjake tipičnog razvoja (TR). Cilj istraživanja prikazanog u ovoj disertaciji je da se primenom zadatka ponavljanja pseudoreči, konstruisanih u skladu sa karakteristikama srpskog jezika, ispita sposobnost fonološke reprodukcije TR i SJP dece predškolskog i ranog školskog uzrasta koja usvajaju srpski jezik i da se utvrde razvojno diskriminativni i parametri diskriminativni za SJP koji će poslužiti za konstrukciju testa. Ovakav test bi omogućio procenu fonološkog razvoja kod dece koja usvajaju srpski jezik i, uz dodatne procene stručnjaka u kliničkoj praksi, omogućio diskriminaciju SJP i, potencijalno, drugih govorno-jezičkih teškoća kod dece...

Specific language impairment (SLI) is a heterogeneous developmental language impairment consisting of a significant deficit in language ability (especially weakness in the phonological and morpho-syntactic domain) that cannot be attributed to hearing loss, low nonverbal intelligence, neurological damage, emotional and social deprivation, and other known factors. The nonword repetition task (NRT), which consists of the presentation and instantaneous repetition of nonsense words (pseudowords), and investigates the ability of phonological reproduction, is a promising psycholinguistic marker for SLI according to the research findings in other languages, because children with SLI consistently demonstrate poorer performance on this task compared to their typically developing (TD) peers. The aim of the study presented in this dissertation was to examine the ability of phonological reproduction of preschool and early school TD and SLI children who are acquiring Serbian, by using the NRT constructed in accordance with the characteristics of the Serbian language, and to determine developmentally discriminative parameters and those discriminative for SLI, which will be used for test construction. This test would enable the assessment of phonological development of children who are acquiring Serbian, and with additional assessments from experts in the clinical practice, enable the discrimination of SLI and, potentially, other speech-language impairments in children...