Analiza faktora koji utiču na neuspeh lečenja vanbolničke pneumonije kod hospitalizivanih pacijenata

Abstract

Uvod. Rani neuspeh u lečenju (RNL) kod pacijenata sa vanbolnički stečenom pneumonijom (CAP) koji zahtevaju hospitalizaciju relativno se često sreće u rutinskoj kliničkoj praksi i predstavlja ozbiljan javno-zdravstveni problem širom sveta s obzirom da je udružen sa prolongiranim boravkom u bolnici, većim rizikom od smrtnog ishoda i znatnim povećanjem troškova lečenja. Cilj. Primarni cilj ove studije bio je da analizira relativni značaj faktora koji utiču na pojavu RNL kod odraslih hospitalno lečenih pacijenata zbog CAP, sa posebnim osvrtom na potencijalno promenljive faktore koji u prethodnim studijama nisu ili su nedovoljno bili ispitivani. Metode. Sprovedena je retrospektivna studija tipa slučaja-kontrola na uzorku od 126 odraslih pacijenata lečenih zbog težih oblika CAP na Klinici za plućne bolesti Kliničkog centra Srbije u Beogradu, u periodu 01.01.2007- 31.12.2011. godine. “Slučajeve” su činili 63 uzastopno odabrana pacijenta sa opserviranim RNL u toku prva tri dana nakon prijema u bolnicu, dok se kontrolna grupa sastojala od identičnog broja nasumično izabranih pacijenata kod kojih takav ishod nije zabeležen, a koji su usklađeni sa svakim od „slučajeva“ prema polu, starosti i vremenskom periodu prijema u bolnicu. Povezanost između potencijalnih faktora rizika, odnosno protektivnih faktora i RNL procenjena je logističkom regresionom analizom. Rezultati. Udružena gastrointestinalna oboljenja (korigovani OR 18,83; 95%CI 1,15- 309,04), viši CURB-65 skor na prijemu (korigovani OR 2,57; 95%CI 1,05-6,25), inicijalna primena nesteroidnih antiinflamatornih lekova (NSAIL) u bolnici (korigovani OR 38,19; 95%CI 3,61-404,51) i prethodno ambulantno lečenje inhalacionim kortikosteroidima (korigovani OR 22,41; 95%CI 1,03-489,06), predstavljaju značajne faktore rizika za pojavu RNL. S druge strane, starije životno doba i upotreba antibiotika zbog iste infekcije pre prijema u bolnicu povezani su sa znatno nižim rizikom od razvoja ETF, smanjujući pritom šansu za 98%, odnosno za blizu 90%. Pojava RNL u ispitivanoj populaciji pacijenata značajno je povezana sa rizikom od smrtnog ishoda (χ2=7,461; p<0,01). Zaključak. Izbegavanje rutinske primene NSAIL u bolničkim uslovima i upotreba odgovarajućih antibiotika pre hospitalizacije mogu biti korisni za pacijente obolele od CAP kod kojih je indikovano bolničko lečenje u smislu smanjenja rizika za nastanak RNL. CURB-65 skor na prijemu u bolnicu može biti bolji prediktor RNL od indeksa težine pneumonije (PSI). Dodatne prospektivne studije su potrebne kako bi se potvrdili ovi nalazi.

Background. In routine clinical practice early treatment failure (ETF) in patients hospitalized for community-acquired pneumonia (CAP) is relatively common and represents a serious public health problem due to its significant association with prolonged hospitalization, increased risk of mortality and higher treatment costs. Aim: The primary goal of this study was to analyze relative importance of factors influencing ETF in hospitalized adult patients with CAP, with emphasis on potentially modifiable factors that still has been insufficiently explored. Methods. A retrospective case-control study was carried out on a sample of 126 adult patients treated for serious CAP at the Clinic for Pulmonary Diseases, Clinical Center of Serbia, Belgrade, Serbia, during the 5-year period (2007-2011.). The cases (n=63) were consecutive patients with ETF, observed within the three days upon the admission to hospital, while the control group consisted of the equal number of randomly selected patients without such an outcome who were matched with each case by gender, age and time of hospitalization. The association between potential risk/protective factors and ETF was estimated using logistic regression analysis. Results. The coexistence of gastrointestinal disorders (adjusted OR 18.83, 95%CI 1.15- 309.04), higher CURB-65 score on admission (adjusted OR 2.57, 95%CI 1.05- 6.25), initial use of nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) in hospital (adjusted OR 38.19, 95%CI 3.61-404.51) and previous outpatient use of inhaled corticosteroids (adjusted OR 22.41, 95%CI 1.03-489.06) were found to be significant risk factors for ETF. On the other hand, older age and use of antibiotics before the hospitalization were associated with a significantly lower chance of experiencing ETF, reducing the odds for 98% and almost 90%, respectively. The occurrence of ETF was significantly associated with increased risk of mortality (χ2=7,461; p<0,01) in our patients. Conclusions. The avoidance of routine in-hospital use of NSAIDs as well as outpatient use of appropriate antibiotics may be beneficial for patients hospitalized for CAP in terms of reducing risk of ETF. The CURB-65 score could be better predictor of ETF than Pneumonia Severity Index. Further prospective studies are required to confirm these findings.