Morfološko-anatomska karakterizacija i evaluacija kolekcije germplazme vinogradarske breskve [Prunus persica (L.) Batsch]

Abstract

Istraživanjima u okviru ove doktorske disertacije na osnovu većeg broja kvalitativnih i kvantitativnih osobina izvršena je morfološko-anatomska karakterizacija i evaluacija 75 genotipova vinogradarske breskve u okviru kolekcije oglednog dobra “Radmilovac”, Poljoprivrednog fakulteta u Beogradu. Istraživanja su obuhvatila i analizu varijabilnosti i korelacione povezanosti osobina, a sve u cilju izdvajanja perspektivnih genotipova sa akcentom na stonu potrošnju. Karakteristike fenofaze cvetanja i sazrevanja, anatomske karakteristike lista, broj zametnutih i ubranih plodova, biohemijski sastav ploda i organoleptička ocena svežih plodova utvrđeni su metodama standardnim za ovu vrstu istraživanja, dok su morfološke karakteristike pojedinih organa utvrđene merenjem ili ocenjivanjem pomoću UPOV i ECPGR deskriptora za breskvu. Ispitivana kolekcija vinogradarske breskve pokazala se kao značajan genofond sa visokim stepenom varijabilnosti osobina. Među ispitivanim genotipovima ispoljile su se veoma značajne razlike u pogledu vremena cvetanja i sazrevanja, bujnosti stabla, rodnosti, krupnoće i kvaliteta plodova. U ispitivanoj kolekciji genetička varijansa je dominirala u ukupnoj varijabilnosti vremena sazrevanja plodova kao i osobina stabla (visina stabla, visina krune, prečnik krune, visina debla, obim debla), grančice (dužina i debljina grančice), lista (dužina i širina liske, indeks oblika liske, površina liske), cveta (prečnik cveta, dužina i širina kruničnih listića, indeks oblika kruničnih listića, broj prašnika, dužina i širina antere, dužina tučka) i ploda (masa koštice, sadržaj rastvorljive suve materije, sadržaj ukupnih kiselina i ukupnih šećera, izgled ploda, ukus ploda i ukupna senzorna ocena). To znači da su ove osobine strogo ili u velikoj meri pod kontrolom genotipa i da kao takve predstavljaju merodavni prikaz ispitivane kolekcije, na osnovu kojih se može sa većom pouzdanošću vršiti dalja selekcija sa ciljem povećanja rodnosti i poboljšanja kvaliteta ploda...

The research for this doctoral dissertation was based on a large number of qualitative and quantitative traits of the vineyard peach and it comprised morphological and anatomical characterization and evaluation of 75 vineyard peach genotypes within a collection of the “Radmilovac” Experimental Station of the Belgrade Faculty of Agriculture. The research also comprised the analysis of variability and correlation of traits in order to select prominent genotypes, particularly genotypes suitable for fresh consumption. Flowering and maturity traits, anatomic traits of peach leaves, fruit set and number of harvested fruits, biochemical composition and an organoleptic evaluation of fresh fruits were determined with standard methods for this type of research, whereas morphological traits of certain organs were determined after measuring or evaluation with UPOV and ECPGR descriptors for peach. The studied collection of the vineyard peach was proved to be a significant genepool with high variability of traits. Among the studied genotypes there were very significant differences in time of flowering and maturity, tree vigour, yielding, fruit size and quality. The genetic variance dominated the total variability of fruit maturity time, as well as tree traits (tree height, canopy height, canopy diameter, trunk height, trunk volume), traits of shoot (shoot length and thickness), leaf (leaf length and width, shape index, leaf area), flower (flower diameter, petal length and width, petal shape index, number of stamens, anther length and width, pistil length) and traits of fruit (stone weight, soluble dry matter content, total acids and total sugars, fruit appearance, taste and an overall sensory mark). It means that these traits are fully or to a large extent controlled by genotype. Hence they give a reliable overview of the collection, based on which further selection for better yields and better quality can be done more accurately...