Mineragenija i potencijalnost karbonatnih sirovina rudnog reona Bjelopavlića (Crna Gora)

Abstract

Karbonatne sirovine, obzirom na geološku građu Crne Gore predstavljaju jednu od najznačajnijih nemetaličnih mineralnih sirovina. U Crnoj Gori postoje brojna leţišta karbonatnih sirovina (arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena) koja su istraţena ili su u eksploataciji, među kojima rudni reon Bjelopavlića zauzima najznačajnije mjesto. Dosadašnja istraţivanja karbonatnih sirovina na ovom području imala su, međutim, prevashodno uzak istraţivački cilj, utvrđivanje rezervi arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena određenog leţišta, ili preliminarna ispitivanja kvaliteta krečnjaka u njima, sa aspekta primjene u industriji i građevinarstvu, dok su istraţivanja regionalnog karaktera bila malog obima i vezana za delove pojedinih basena, bez međusobne korelacije. U doktorskoj disertaciji proučeno je i prikazano sledeće: mineragenetske karakteristike gornjokrednih krečnjaka i izdvojenih geoloških formacija rudnog reona Bjelopavlića, geološke karateristika leţišta i pojava karbonatnih sirovina, rudonosne, rudne formacije i formacioni tipovi karbonatnih sirovina, vrsta karbonatnih sirovina i njihova leţišta, rezerve i kvalitativne karakteristike, mogućnost primjene i potencijalnost sa koncepcijom daljih istraţivanja. Posebna paţnja je posvećena rezultatima ispitivanja krečnjaka i mogućnošću njihove primjene kao karbonatnog punila u raznim granama industrije. U okviru rudnog reona Bjelopavlića otkriveno je više leţišta karbonatnih sirovina, u kojima se prevashodno proizvodi arhitektonsko - građevinski kamen, manje tehničko -građevinski kamen, a samo na jednom leţištu se vrši proizvodnja karbonatnih punila. Ukupne dokazane bilansne rezerve leţišta arhitektonsko - građevinskog kamena A, B i C1 kategorije u okviru rudnog reona Bjelopavlića iznose 9,5 miliona m3, dok su rezerve tehničko - građevinskog kamena praktično neprocjenjive...

The carbonate raw materials, due to the geological structure of Montenegro are one of the most important non-metallic minerals. Moreover, there are numerous deposits of carbonate materials (architectural - building and technical - construction stone) that are explored or are in exploitation phase, including mining area of Bjelopavlici that occupies the most important place. Previous studies of carbonate raw materials in the area had, however, primarily a narrow research objective, establishing reserves of architectural-construction and technical-building stone of specific deposit, or preliminary studies of the quality of the limestone in them, from the point of application in industry and construction, while the regional research were the small - scale and related to specific parts of the basin, with no mutual correlation. This doctoral dissertation examined and shown the following: mineragenetics characteristics of Upper Cretaceous limestone and isolated geological formations of mining region Bjelopavlici, geological characteristics of deposits and occurrences of carbonate raw materials, metalliferous, ore formation and formational types of carbonate raw materials, type of carbonate raw materials and their deposits, reserve and qualitative characteristics, application possibilities and potential of the concept for further research. Special attention is devoted to the results of tests of limestone and the possibility of their application as carbonate fillers in various industries. Within the mining region Bjelopavlici are discovered more deposits of carbonate raw materials, where primarily architectural - building stone is produced, less technical and construction stone, and only on one deposit, there is production of carbonate fillers. Total proven balance reserves of deposits of architectural and building stone A, B and C1 categories within mining region Bjelopavlici amount to 9.5 million m3, while the reserves of technical construction stone are practically priceless...