Formalno i neformalno obrazovanje i profesionalni status novinarki u Vojvodini - rodna perspektiva

Abstract

Cilj istraţivanja je da pokaţem: 1. na koji naĉin formalno i neformalno obrazovanje utiĉe na formiranje rodnog identiteta koji je u suodnosu sa profesionalnim identitetom; 2. na koji naĉin je proces feminizacije novinarske profesije u kontekstu društva, porodice, obrazovanja i medija. H-1: Formalno akademsko obrazovanje ima znaĉajan uticaj na kvalitetan profesionalni rad novinarki ali nedovoljan za rodno osetljiv pristup. H-2: Neformalno obrazovanje u smislu celoživotnog usavršavanja doprinosi profesionalnijem radu novinarki naroĉito u istraživaĉkom novinarstvu, kao i rodno osetljivom medijskom izveštavanju. H-3. Veći broj žena na pozicijama moći ne dovodi nužno do rodno osetljivog pristupa u medijima, te na taj naĉin ne doprinosi promeni sistema vrednosti koji bi vodio ka ravnopravnijem položaju žena u društvu. H-4: žene u novinarskoj profesiji potiskuju rodni identitet u odnosu na profesionalni. Osnovni teorijski okvir se oslanja na teoriju „drugosti‟. Osnovni istraživaĉki metod su životne priĉe, kao jedan od dominantnih metoda u rodnim studijama, na osnovu kojeg interpretiramo iskustva žena kao svedoĉenja o društvenim, politiĉkim i profesionalnim okolnostima u određenom vremenskom periodu u kontekstu multietniĉke i multikulturalne Vojvodine. Korpus ĉini 16 novinarki koje rade ili su radile u medijima na jezicima razliĉitih nacionalnih zajednica i na jeziku većinskog naroda. Rasvetljavanjem rodne dimenzije razvoja jedne profesije, rezultati istraživanja daju doprinos dekonstrukciji patrijarhalnog društvenog okvira, te putem feministiĉke perspektive utiĉu na bolje razumevanje individualnog i društvenog života u drugoj polovini 20. i poĉetkom 21. veka u Vojvodini. Rezultati istraţivanja pokazuju da ţene u novinarsku profesiju danas ulaze kao „druge‟ bez obzira na broj žena u medijima, upravljaĉke strukture i dalje pripadaju muškarcima - oni imaju profesionalnu i politiĉku moć. Novinarke iz manjinskih nacionalnih zajednica su dvostruko „druge‟ u odnosu na novinarke iz većinske zajednice i muške kolege u sopstvenoj zajednici. Rezultati pokazuju da je formalno visoko obrazovanje vaţno polazište za bavljenje novinarskom profesijom, ali za stepen razvoja profesionalnog identiteta je neophodno i konstatno (celoživotno) neformalno obrazovanje; edukacija o rodnoj ravnopravnosti znaĉajno utiĉe na nivo ostvarenosti rodne novinarske kulture; kod novinarki je izražen rodni identitet, ali je podređen profesionalnom, jer se u sluĉaju većine novinarki rodni identitet shvata kao statiĉki žensko-muški polaritet a ne kao kategorija višestrukih identiteta. Primena rezultata istraţivanja je dvojaka: 1. empirijski podaci o identitetu novinarski iz Vojvodine poslužiće u teorijskoj raspravi o korelaciji rodnog i profesionalnog identiteta ali i komponentama višestrukog identiteta žena u Vojvodini; 2. poslužiće da se proširi postojeća baza podataka životnih priĉa žena pripadnica većinske, ali i manjinskih nacionalnih zajednica i iskoristi za naredna komparativna istraţivanja.

The aim of the research is to show: 1. how formal and informal education affects the formation of gender identity in correlation with the professional identity; 2. The way of the process of feminization of the journalistic profession in the context of society, the family, education and the media. H-1: Formal academic education has a significant impact on the quality professional work of female journalists, but it is insufficient for a gender-sensitive approach. H-2: Non-formal education in terms of lifelong learning contributes to a more professional work of female journalists, especially the ones who are involved in investigative journalism, as well as gender-sensitive media coverage. H-3. A larger number of women in positions of power does not necessarily lead to a gender-sensitive approach in the media, and thus does not contribute to a change in values that would lead to more equal position of women in the society. H-4: Women in journalism suppress gender identity in relation to a professional one. Basic and theoretical framework draws on the theory of 'otherness'. The basic research methods are life stories, as one of the predominant methods in gender studies. We interpret the experience of women through testimonies about social, political and professional circumstances in a particular period and in the context of a multi-ethnic and multicultural Vojvodina. The corpus consists of 16 female journalists who work or have worked in the minority media of ethnic communities, as well as in the language of the majority. By hihlighting gender dimension of development of a profession, the research results should contribute to the deconstruction of patriarchal social framework and lead to better understanding of the impact of individual and social life the second half of the 20th and beginning of the 21st century in Vojvodina through a feminist perspective. The research results show that women in journalism today are included as 'subordinates'. Regardless of the prevalent number of women in the media, the management structure still belongs to men - they have the professional and political power. Journalists from minority communities are double 'subordinates' in relation to the female journalists from the majority community and male colleagues in their own community. The results show that formal higher education is an important starting point for the journalistic profession, but for the further development of professional identity constant (life-long) formal education is necessary; Education on gender equity has a significant impact on the level of achievement in gender-based journalistic culture; with the journalist expressing gender identity, or is subordinate to a professional, as in the case of most journalists gender identity is understood as a static female-male polarity and not as a category of multiple identities. The application of the research results are twofold: 1. empirical data on the identity of the press from Vojvodina will serve as a basis for theoretical discussion on the correlation of gender and professional identity, as well as components of multiple identities of women in Vojvodina; 2. it will serve to expand the existing database of life stories of women who are members of the majority, and minority ethnic communities and should be used for subsequent comparative studies.