Zaključenje i prestanak ugovora o osiguranju

Abstract

U doktorskoj disertaciji se razmatraju pitanja u vezi sa zaklјučivanjem i prestankom ugovora o osiguranju, u delatnosti koja ima veliki značaj za razvoj savremenog društva. Osiguranje omogućava zaštitu od rizika koja obezbeđuje sigurnost građana i privrednih subjekata koja predstavlja preduslov ekonomskog i društvenog napretka jedne države. Propisi iz oblasti osiguranja se kontinuirano unapređuju, između ostalog i oni koji se tiču pravnih odnosa iz ugovora o osiguranju. U Evropskoj uniji, već dugi niz godina postoji težnja za ujednačavanjem pravnih pravila koja se tiču ugovora o osiguranju, koja ima za cilj olakšanje pružanja usluga osiguranja unutar zajednice evropskih država. Iako se zakonska rešenja pojedinih članica još uvek razlikuju, na nivou unije sačinjena su pravila evropskog ugovornog prava osiguranja koja mogu da primene na ugovor o osiguranju kao alternativni instrument, ukoliko se o njihovoj primeni saglase ugovorne strane. U savremenom ugovornom pravu osiguranja su se, u novije vreme, dogodile značajne promene, koje su pre svega u vezi sa zakonskom regulativom u oblasti zaštite osiguranika. U radu su predstavljena rešenja iz uporedne prakse i dati predlozi za poboljšanje zakonodavstva Republike Srbije koji se odnose na ugovorno pravo osiguranja. Unapređenje propisa u vezi sa zaklјučenjem i prestankom ugovora o osiguranju uticalo bi na bolјi položaj osiguranika u odnosu na osiguravača kao jače ugovorne strane. Jedan broj odredaba koji se tiču zaključenja i prestanka ugovora o osiguranju iz Zakona o obligacionim odnosima, koji je donet pre više decenija, osavremenjen je odredbama Prednacrta građanskog zakonika Republike Srbije (Druga knjiga: Obligacioni odnosi), koji je pripremila Komisija za izradu Građanskog zakonika. Međutim, u delu koji se odnosi na ugovor o osiguranju postoji još mogućnosti za unapređenje, uz primenu rešenja koja su prihvaćena u pravu zemalјa koje imaju dugu tradiciju osiguranja i njihovo prilagođavanje zahtevima zaštite potrošača osiguranja i domaćeg tržišta osiguranja. U radu su korišćeni pozitivnopravni, istorijskopravni i uporednopravni metod istraživanja, analizirani su oblici, mehanizmi, instituti i rešenja sadržana u pozitivnom pravu.