histogenezi, biološkom toku i kliničkim karakteristikama, ova heterogena grupa tumora se značajno
razlikuje od drugih neoplazmi pankreasa. Bolje razumevanje specifičnosti pNET i široka primena
savremenih dijagnostičkih procedura su dovele do drastičnog porasta njihove incidence i prevalence u
nekoliko proteklih dekada, i sada se smatra da se javljaju da incidencom od oko 4-5 novih slučajeva
na 100.000 osoba opšte populacije godišnje. U zavisnosti od toga da li produkuju hormone koji mogu
dovesti do klinički značajnih simptoma i inunohistohemijskih karakteristika tumora, pNETse dele na
funkcionalne i nefunkcionalne. Pacijenti sa funkcionalnim pNET, često se prezentuju simptomima
karakterističnim zavisoke cirkulišuće nivoe hormona koji produkuju. Nefunkcionalni pNET ne
prouzrokuju hormon-zavisne simptome i oni se najčešće detektuju slučajno ili usled
simptomatologijeuslovljene lokalnim ili udaljenim rastom tumora, kao što su abdominalni bol,
mučnina, povraćanje, malaksalost, opstruktivna... žutica ili palpabilan tumor u abdomenu. Između 10 i
15% svih pNET su deo naslednih sindroma poput MEN 1, von Hippel-Lindau, neurofibromatoze i
tuberozne skleroze.
Ciljevi istraživanja:
Utvrđivanje dijagnostičke tačnosti preoperativnih procedura u proceni stadijuma bolesti kod
pacijenata sa funkcionalnim i nefunkcionalnim neuroendokrinim tumorima pankreasa. Procena uticaja
obima resekcije pankreasa na učestalost i težinu postoperativnih komplikacija kod pacijenata
operisanih zbog pankreasnih neuroendokrinih tumora. Analiza uticaja opsega hirurške resekcije na
pojavu recidiva i dugoročno preživljavanje pacijenata obolelih od funkcionalnih i nefunkcionalnih
neuroendokrinih tumora pankreasa.
Materijal i metode:
Istraživanje je dizajnirano po tipu kohortne studije. U studiju su uključeni 106 pacijenata obolelih od
neuroendokrinih tumora pankreasa koji su hirurški lečeni u periodu od 01.01.2008.godine do
31.12.2015. godine, na odeljenju za hepatobiliopankreatičnu hirurgiju, Klinike za digestivnu hirurgiju,
KCS, Beograd. Pacijenti uključeni u istraživanje su prethodno kompletno ispitani u Centru za
neuroendokrine tumore Klinike za endokrinologiju, dijabetes i bolesti metabolizma, KCS, Beograd.
Kriterijumi uključivanja u studiju su: preoperativno dijagnostikovan funkionalni ili nefunkcionalni
neuroendokrini tumori pankreasa koji su prema klasifikaciji Evropskog udruženja za neuroendokrine
tumore (ENETS) svrstani u klinički stadijum tumorske bolesti I, IIa i IIb i pismena saglasnost
ispitanika za učešće u istraživanju. U studiju su uključeni pacijenti oba pola, bez starosnog
ograničenja, koji su ispunjavali gore pomenute kriterijume.Kriterijumi za isključivanje iz studije
činili su pacijenti sa dijagnostikovanim pankreasnim neuroendokrinim tumorima koji su prema
ENETS klasifikaciji svrstani u klinički stadijum tumorske bolesti IIIa, IIIb i IV. Stadijum tumorskog
oboljenja je određen prema ENETS klasifikaciji za neuroendokrine tumore pankreasa iz 2006-2007.
godine Svi ispitanici koji ispunjavaju navedene kriterijume su podeljeni u dve grupe: grupa bolesnika
kojima je učinjena parenhim poštedna resekcija pankreasa i grupa bolesnika kod kojih je urađena
ekstenzivna, multiorganska resekcija. Od biohemijskih parametara, analizirane su vrednosti
specifičnih peptida kod hormonski aktivnih tumora. Hromogranin A (CgA) i neuron specifična
enolaza (NSE) su određivanje kako kod funkcionalni tako i kod nefunkcionalnih pNET. Radiološke
dijagnostičke procedure uključuju ultrazvučni pregled abdomena (US) i multi detektorsku
kompjuterizovanu tomografiju (MDCT) abdomena i magnetnu rezonancu (MR i MRCP)...
