Kliničko patološka studija ranih stadijuma karcinoma grlića materice

Abstract

Karcinom grlića materice je vodeći uzrok smrtnosti među ginekološkim malignitetima. U ranim stadijumima lečenje karcinoma grlića gotovo uvek podrazumeva hiruršku proceduru: konizaciju, radikalnu histerektomiju/trahelektomiju koja je povezana sa visokom stopom morbiditeta. Analiza faktora koji dovode do metastaziranja ovog tumora u okolna i udaljena tkiva je od velikog značaja u proceni tipa hirurškog i adjuvantnog lečenja koje treba primeniti. Ciljevi rada su utvrđivanje učestalosti metastatskih promena u limfnim nodusima parametrija, određivanju međusobne relacije metastatskih promena u parametrijumu sa metastazama u pelvičnim limfnim nodusima, kao i utvrđivanju povezanosti tumorske zapremine i limfovaskularne invazije sa metastazama u parametrijum i pelvične noduse i utvrđivanje histoloških prognostičkih faktora kod tumora malog prečnika (≤ 20 mm) gde je utvrđeno zahvatanje parametrijuma. Metod rada. Radi o kohortnoj studiji koja je uključila sve pacijentkinje, hirurški lečene radikalnom histerektomijom sa pelvičnom limfonodektomijom, u stadijumima bolesti FIGO Ia-IIa u periodu 1995- 2001. Analizom originalnih patoloških izveštaja izvršena je klasifikacija pacijentkinja prema: patološkom tipu maligniteta, stepenu diferencijacije tumora, prisustvu metastaza u limfnim nodusima parametrija i pelvičnim limfnim nodusima i prečniku tumora i tumorskoj zapremini. Pacijentkinje su podeljene u grupu onih gde ukupne najveće dimenzije tumora ne prelaze 20 mm, i one sa većim prečnikom tumora i posledično većom tumorskom zapreminom. Analizirana je povezanost histološkog tipa tumora, diferencijacije, dubine invazije, prečnika tumora, tumor volumena sa metastatskim širenjem u limfne noduse parametrijuma i karlice. U ovoj studiji korišćene su deskriptivne i analitičke statističke metode. Rezultati su pokazali da je veća zapremina tumora direktno povezana sa povećanom učestalošću pelvičnih nodalnih metastaza i širenja u parametrijum u svim FIGO stadijumima tumorske bolesti. Dubina tumorske invazije u srednju i duboku trećinu cervikalne strome direktno je povezana sa većom učestalošću pelvičnih nodalnih metastaza i širenja u parametrijum u svim stadijumima tumorske bolesti uključujući i tumore malog dijametra. Zahvatanje limfovaskularnih prostora direktno je povezano sa većom učestalošću pelvičnih nodalnih metastaza i širenja u parametrijum u svim FIGO stadijumima tumorske bolesti. Najvažniji prognostički faktori za metastatsko širenje u parametrijum i pelvične limfne noduse su dubina tumorske invazije i zahvaćenost LV prostora. Mikroinvazivni karcinom u FIGO stadijumu IA1 ne pokazuje metastatsko širenje u parametrijum i pelvične limfne noduse dok stadijum IA2 pokazuje metastatsko širenje u pelvične limfne noduse (5.3%) u malom broju slučajeva, ali ne i u parametrijum. Tumori u FIGO stadijumu IB1 sa tumorskim dijametrom koji ne prelazi 20 mm pokazali su metastatsko širenje u pelvične limfne noduse na nivou učestalosti registrovane u FIGO stadijumu IA2 (5.3% vs 5.4%). Zahvaćenost parametrijuma u FIGO stadijumu IB1 sa tumorskim dijametrom koji ne prelazi 20 mm u odsustvu pelvičnih nodalnih metastaza je veoma niska (1.56%) i značajno je povezana sa većom dubinom invazije tumora u stromu grlića materice kao i sa prisustvom invazije LV prostora. Tumori u FIGO stadijumu IB1 sa dijametrom većim od 20 mm pokazuju značajno češće metastatsko širenje u pelvične limfne noduse (31.8%) i zahvatanje parametrijuma (11.7%) kod pacijentkinja sa negativnim pelvičnim limfnim nodusima u poređenju sa tumorima dijametra manjeg od 20 mm. Niska stopa zahvaćenosti parametrijuma kod FIGO stadijum IB1 tumora dijametra manjeg od 20 mm i u slučajevima površinske invazije strome bez LVSI omogućava prezervaciju parametrijuma prilikom hirurške procedure i time smanjenju stope perioperativnog morbiditeta. Zaključak. Ukazuje se potreba za razdvajanjem klasifikacije tumora u FIGO stadijumu IB1 na one koji su dijametra manjeg od 20 mm i većih, jer tumori manjeg dijametra pokazuju ponašanje sličnije grupi mikroinvazivnih tumora u FIGOstadijumu IA2. Značajno je i utvrđivanje povezanosti tumorske zapremine i limfovaskularne invazije sa metastazama u parametrijumu i pelvičnim nodusima, i utvrđivanje histoloških prognostičkih faktora kod tumora malog prečnika (≤ 20 mm) gde je utvrđeno zahvatanje parametrijuma.

Cervical cancer is the leading cause of death among gynecological malignancies. In the early stages of treatment of cervical cancer almost always involves a surgical procedure: a cone biopsy, radical hysterectomy / trachelectomy which is associated with a high morbidity rate. Analysis of the factors that lead to the surrounding and distant metastases of the tumor is of great importance in assessing the type of surgical and adjuvant treatment to be applied. This work aimed to establish the frequency of metastases in the lymph nodes and parametrium, determining mutual relations metastases in parametrium with metastases in the pelvic lymph nodes, as well as establishing the connection between tumor volume and lymphovascular invasion with metastasis parametrium and pelvic nodes and determine the histological prognostic factors in tumors of a small diameter (≤ 20 mm), which lead to tumor spread in the parametrium. Method. A cohort study which included patients surgically treated by radical hysterectomy with pelvic lymphadenectomy, the stages of the disease FIGO Ia-IIa in the period 1995-2001. The analysis of the original pathological reports classified patients according to: pathological type of malignancy, the degree of differentiation of the tumor, the presence of metastases in lymph nodes parametrium and pelvic lymph nodes and tumor diameter and tumor volume. Patients were divided among those where the greatest overall dimensions of the tumor do not exceed 20 mm, and those with larger diameter of the tumor and, consequently, greater tumor volume. The correlation between histological type of the tumor, differentiation, depth of invasion, tumor diameter, tumor volume with metastatic spread to lymph nodes parametrium and pelvis. In this study descriptive and analytical statistical methods were used. The results show that greater volume of the tumor is directly related with an increased incidence of pelvic nodal metastases and dissemination to parametrium in all FIGO tumor stages. The depth of tumor invasion in the middle and a deep third of the cervical stroma is directly related to higher incidence of pelvic nodal metastasis and spread to parametrium at all tumors stages, including tumors with the small diameter. Lymphovascular space invasion is directly related to higher incidence of pelvic nodal metastasis and spread to parametrium in all FIGO tumor stages. The most important prognostic factors for metastatic spread in parametrium and pelvic lymph nodes are the depth of tumor invasion and involvement of the LV area. Microinvasive carcinoma FIGO stage IA1 does not show metastatic spread in parametrium and pelvic lymph nodes while stage IA2 shows metastatic spread to pelvic lymph nodes (5.3%) in a small number of cases, but not in parametrium. Tumors in FIGO stage IB1 with tumor diameter not exceeding 20 mm showed metastatic spread to pelvic lymph nodes at the level of frequency of non FIGO stage IA2 (5.3% vs 5.4%). Involvement of parametrium in FIGO stage IB1 with tumor diameter not exceeding 20 mm in the absence of pelvic nodal metastasis is very low (1.56%) and was significantly associated with a greater depth of tumor invasion into the stroma of the cervix as well as the presence of invasion LV space. Tumors FIGO stage IB1 with a diameter greater than 20 mm exhibit significantly more metastatic spread in pelvic lymph nodes (31.8%) and the parametrium (11.7%) compared with patients with negative pelvic lymph nodes and compared to patients with tumors of a diameter below 20 mm. Involvement of parametrium with FIGO stage IB1 tumors with a diameter less than 20 mm is very low and in cases of superficial stromal invasion without LVSI it allows preservation of the parametrium during surgical procedures, thus reducing the incidence of perioperative morbidity. Conclusion. There is a proposal for separation of classification of tumors FIGO stage IB1 on those with diameters smaller than 20 mm and larger, because tumors with smaller diameter show behavior similar to group of microinvasive tumors in FIGO stadium IA2. It is important to determine the relationship between tumor volume and lymphovascular invasion with metastases in the lymph nodes and parametrium, and histological prognostic factors in tumors of small diameter (≤ 20 mm), where invasion of the parametrium is present.