Uvod: Astma i hronična opstruktivna bolest pluća (HOBP) najčešće su hronične respiratorne bolesti u čijoj terapiji prednost imaju inhalatorni lekovi. Pacijenti na inhalatornoj terapiji imaju povećan rizik od nastanka dentalnih erozija i karijesnih lezija, usled promena u količini lučenja pljuvačke i njene pH vrednosti. Cilj: Cilj ovog istraživanja je verifikacija dentalnih erozija i karijesnih lezija kod pacijenata s astmom i hroničnom opstruktivnom bolesti pluća, koji koriste inhalatornu terapiju. Materijal i metode rada: Istraživanjem je obuhvaćeno 80 ispitanika, životne dobi od 18 do 65 godina. Eksperimentalnu grupu sačinjavalo je 40 ispitanika, s dijagnostikovanom astmom ili hroničnom opstruktivnom bolesti pluća, koji uzimaju inhalatornu terapiju duže od 5 godina. Kontrolnu grupu činilo je 40 zdravih ispitanika istog godišta i pola kao u eksperimentalnoj grupi. Upitnik se koristio za prikupljanje podataka o osnovnom oboljenju, simptomima koji se mogu javiti kao nuspojave inhalatorn...ih lekova, navikama, ishrani i održavanju oralne higijene. Kliničkim stomatološkim pregledom određeni su erozivni indeks, KEP indeks, indeks krvarenja iz interdentalne gingive i indeks mekih naslaga na zubima. Laboratorijskim ispitivanjem određeni su količina izlučene nestimulisane pljuvačke, te pH vrednost i koncentracije kalcijuma i fosfata u pljuvački. Rezultati: Kod pacijenata na inhalatornoj terapiji ustanovljena je viša prevalencija dentalnih erozija i karijesnih lezija, te više vrednosti indeksa krvarenja iz interdentalne gingive i indeksa mekih naslaga na zubima, u odnosu na ispitanike kontrolne grupe. U eksperimentalnoj grupi ispitanika količina i pH vrednosti nestimulisane pljuvačke su statistički značajno niže u odnosu na ista obeležja kontrolne grupe. Vrednosti koncentracije kalcijuma u pljuvački između ispitivanih grupa se ne razlikuju statistički značajno. Vrednosti koncentracije fosfata u eksperimentalnoj grupi ispitanika su statistički značajno više nego u kontrolnoj grupi ispitanika. Zaključak: Pacijenti na inhalatornoj terapiji spadaju u grupu osoba s visokim rizikom od nastanka dentalnih erozija i karijesnih lezija. Uvođenje lokalne strategije preventivnih mera, te uspostavljanje međusobne saradnje stomatologa i lekara – pulmologa, dovelo bi do očuvanja i unapređenja zdravlja zuba kod pacijenata na inhalatornoj terapiji.
Introduction: Asthma and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) are predominant chronic respiratory diseases in whose treatment a priority is given to inhalation drugs. The patients receiving inhalation therapy are at an increased risk of dental erosion and caries lesions due to changes in the amount of salivary flow rate and its pH value. Objective: The study objective was to investigate the prevalence of dental erosion and caries lesions in patients with asthma and chronic obstructive pulmonary disease who use inhalation therapy. Materials and methods: The study included 80 participants between the age of 18 and 65. The experimental group comprised of 40 participants previously diagnosed with asthma or chronic obstructive pulmonary disease undergoing inhalation therapy for more than 5 years. The control group involved 40 healthy participants of the same age and gender status as those in the experimental group. The questionnaire was designed to collect informations on underlying... disease, symptoms that can occur as side effects of inhaled drugs, habits, dietary and oral hygiene habits. The clinical dental examination established the basic erosive wear examination (BEWE index), DMFT index, papilla bleeding index (PBI) and dental plaque index. The laboratory investigation comprised measurements of the salivary flow rates of non-stimulated saliva, pH value and calcium and phosphate concentrations in the saliva. Results: The subjects receiving inhalation therapy were found to have a higher prevalence of dental erosion and caries lesion as well as higher mean papilla bleeding index scores and mean plaque index scores in comparison to the control group. In the experimental group, the mean value of the salivary flow rate and pH value were lower as compared to the control group. Calcium concentrations in the saliva were similar in both groups, but the results were not statistically significant. However, phosphate concentration was statistically significantly higher in the experimental group than in the control group. Conclusion: The patients undergoing inhalation therapy have a high risk of dental erosion and caries lesion. The introduction of local strategy of preventive dental care and establishing mutual cooperation between dentists and pulmonary specialists would contribute to the promotion and preservation of the dental health in the patients on inhalation therapy.
