Sociokulturni aspekti političkog aktivizma društva u tranziciji: primer AP Vojvodine

Abstract

Problem kojim se doktorska disertacija bavi je politički aktivizam i sociokulturni faktori, koji ga određuju u uslovima tranzicije i krize u kojima se Srbija nalazi. Osnovna istraživačka pitanja od kojih se u radu pošlo su: na koji način funkcioniše politički aktivizam u Srbiji, koji oblici političkog ponašanja su najzastupljeniji, kojim vrednosnim okvirima se političko ponašanje oblikuje, kao i koji sociokulturni faktori su najznačajniji prediktori političkog aktivizma. Teorijsku osnovu za istraživanje pružio je model socioekonomskog statusa u političkoj participaciji kojim se ističe značaj socioekonomskih pokazatelja u političkom aktivizmu kao što su uzrast, školska sprema, zanimanje, životni standard. Istraživanje je vršeno upitnikom koji se sastoji iz pet celina: prvi deo upitnika čine pitanja o sociodemografskim karakteristikama ispitanika, drugi deo se odnosi na politički aktivizam, treći na ispitivanje vrednosti i to modernističko-tradicionalističkih i autokratsko-demokratskih, četvrti deo upitnika meri teritorijalni identitet i naklonost određenim teritorijalnim celinama i peti se tiče odnosa prema religiji. Uzorak istraživanja su činili članovi stranaka koje učestvuju u radu skupština u šest gradova u Vojvodini: Novom Sadu, Subotici, Somboru, Zrenjaninu, Pančevu i Sremskoj Mitrovici. Rezultati istraživanja su pokazali da su sociodemografski i sociokulturni faktori značajni za objašnjenje političkog aktivizma. Postavljene hipoteze su delimično potvrđene, jer se politički aktivizam u najvećoj meri iskazao u okviru već ponuđenih političkih dešavanja kao što su izlazak na izbore, učešće u partijskim skupovima i aktivnostima, a znatno manje kao samoinicijativne aktivnosti politički svesnih i odgovornih građana. Politička kultura koja se kroz aktivizam sagledala je pre svega podanička, sa elementima participativnog ponašanja.