Stanje i mogućnosti proizvodnje i izvoza voća iz Srbije

Abstract

Voćarska proizvodnja kao značajna grana poljoprivrede zauzima važno mesto u privredi Republike Srbije. Istraživanjem su se želeli utvrditi uslovi koji su neophodni za povećanje proizvodnje i izvoza voća, kao i povećanja asortimana prera-de. Voće i proizvodi od voća imaju značajnu ulogu i strateški značaj u strukturi izvoza poljoprivredno-prehrambenih proizvoda iz Republike Srbije. Bez povećanja izvoza voća, teško je ostvariti povećanje ukupne primarne proizvodnje i prerade. Neophodan preduslov je stvaranje uslova za efikasnu proizvodnju, koja će motivisati proizvođače da dugoročno gledano, na tržišnim osnovama organizuju svoju proizvodnju i stvore viškove koje će plasirati na inostrana tržišta. Da bi se povećala proizvodnja voća u Republici Srbiji potrebno je preduzeti određene mere na makroekonomskom i mikroekonomskom nivou. Izvoz voća iz Republike Srbije od veoma je velikog značaja i predstavlja osnovu razvoja ukupne poljoprivrede. U izvozu treba da se poveća zastupljenost proizvoda višeg stepena obrade. Neophodna je proizvodnja prema standardima koji će zado-voljavati potrebe potrošača zemalja uvoznica. Izvoz voća može imati i značajnu ulogu u definisanju razvojne strategije ukupne agroindustrije. Za izvozno orijentisan razvoj industrije za preradu, potrebno je da postoji značajna sirovinska baza, odnosno proizvodnja kvalitetnog voća, stalno širenje asortimana na bazi voća, tražiti i iznalaziti nova rešenja u tehnologiji proizvodnje i prerade voća, primeniti bezbednosne standarde u proizvodnji i sl. Odsustvo marketing koncepta privrednih subjekata, značajnija pomoć države i agrarni protekcionizam razvijenih zemalja predstavlja limitirajući činilac una-pređenja izvoza voća iz Republike Srbije.

Fruit production, as an important branch of agriculture, has a prominent place in the economy of Republic of Serbia. The present study aimed to identify the optimal conditions necessary for increasing fruit production and export levels, as well as expanding the processing range. Fruit and fruit products have a prominent role and are strategically important for the agricultural and food export structure from the Republic of Serbia. Without increasing the fruit export volume, it is difficult to augment the overall primary production and processing scope. The necessary precondition for this shift is a creation of optimal conditions for efficient and effective production, which will motivate producers to take a long-term view, whereby they will align their production with the local market conditions and create surplus that can be offered in international markets. Fruit production volume in the Republic of Serbia can only be increased by taking specific measures at the macroeconomic and microeconomic level. Fruit export from the Republic of Serbia is of prime importance and provides a foundation for the development of agriculture as a whole. Within the export volume, the aim is to increase the contribution of produce requiring higher degree of processing. Moreover, production must meet the standards required by the consumers in the export markets. Fruit export is likely to play a significant role in defining the development strategy of the entire agroindustry. For export-oriented development of the processing industry, it is essential to ensure adequate resource base, i.e., production of high-quality fruit, continued expansion of the fruit-based product range, pursuit of new solutions within the fruit production and processing technology, implementation and adherence to the production safety standards, etc. Absence of marketing concepts pertinent to the agricultural sector, along with more extensive state subsidies and agro-protectionism prevalent in developed countries, is the key obstacle to the advancement of fruit export from the Republic of Serbia.