Prilog kinematičkoj sintezi mehanizama u sistemima oslanjanja motornih vozila

Abstract

U radu je razmatran problem projektovanja polužnih mehanizama koji se primenjuju u sistemima elastičnog oslanjanja drumskih vozila. Polužni mehanizmi za vođenje točka imaju zadatak da ostvare pokretnu vezu točka sa nosećim strukturama vozila koja omogućava približno vertikalno relativno kretanje točka u odnosu na telo vozila i obezbeđuje prijem aktivnih i reaktivnih sila i momenata nastalih u interakciji točka sa podlogom. Definisana je jednostavna, univerzalna metoda za optimalnu sintezu mehanizama u sistemima oslanjanja vozila, koja ne zahteva pripreme i prilagođavanje različitim specifičnim uslovima i zahtevima sinteze mehanizama u okvirima ove tematike. Osnovne karakteristike predloženog postupka su: tačnost i praktična primenljivost usvojenog metodološkog prilaza; jednostavnost i univerzalnost celokupnog postupka sinteze, osigurana usvajanjem algoritma diferencijalne evolucije kao optimizacione metode; robusnost metoda i odsustvo potrebe za pripremom i prilagođavanjem različitim postavkama problema sinteze; implementacijom postupka u okruženju opšteg matematičkog programa Mathcad omogućeno je da svi elementi proračuna (ulazni podaci, jednačine, komentari, skice, dijagramski prikazi i numerički rezultati) budu objedinjeni na jednom mestu.Primena razvijenog postupka sinteze demonstrirana je na karakterističnim problemima optimalne sinteze mehanizama za oslanjanje vozila. Problemi su postavljeni tako da je zadato kretanje nosača točka - generisano je mehanizmom poznate konfiguracije. U takvoj postavci problema, u kojoj se pouzdano zna da se zadato kretanje nosača točka može ostvariti, izvedeni su numerički eksperimenti sa višestrukim ponavljanjem postupka sinteze uz variranje početnih vrednosti nepoznatih konstrukcionih parametara slučajnim izborom iz širokih intervala. Dobijeni rezultati su pokazali da je u svim slučajevima razvijeni postupak sinteze rezultovao mehanizmom koji ostvaruje zadato kretanje uz odstupanja znatno ispod praga fizičke značajnosti.

This paper is focused on the design of lever mechanisms used in systems for elastic vehicle suspension. The lever mechanisms used for wheel guidance are tasked with accomplishing a mobile connection between the wheel and the support structure that allows the wheel a roughly vertical motion relative to the vehicle body and receives the active and reactive forces and torque originating from the interaction between the wheel and the ground. A simple, universal method for the optimal synthesis of mechanisms used in vehicle support systems is defined, one that doesn’t require extensive preparation or adjustments for specific conditions. The basic characteristics of the proposed method are: accuracy and practical applicability of the method; simplicity and universality of the whole synthesis process, insured by adopting the differential evolution algorythm for the optimization method; robustness of the method and the lack of need for preparation and adjustments to the different synthesis peoblems; by implementing the method in the universal mathematical program Mathcad, the calculation elements (input, equations, comments, sketches, diagrams and numerical resuts) are all presented and accessible in one place. The application of the developed method is demonstrated on charachetirstic problems of the optimal synthesis of vehicle support mechanisms. The problems are set up so that the motion of the wheel support is known – it is generated by a mechanism with a known configuration. In this kind of setting, where one is sure the given motion of the wheel support can be accomplished, a series of numerical tests was performed with multiple repetitions of the synthesis method using different initial values of the unknown construction parameters randomly chosen from wide intervals. The results of these experiments have shown that for each set of initial values, the developed method resulted in a mechanism that accomplished the required motion with very slight deviations, too small to be of any practical importance.