Novi metod za analizu harmonijskog izobličenja signala kod ocene kvaliteta električne energije

Abstract

Naučna rasprava izložena u ovoj tezi bavi se analizom kvaliteta električne energije. Visok nivo električne energije podrazumeva da su napon napajanja i struja potrošača idealne sinusoide sa tačno određenom amplitudom i učestanošću. Bilo kakva odstupanja od idealnog nazivaju se izobličenja i najčešće se karakterišu sa harmonicima. Poslednjih godina dolazi do naglog razvoja poluprovodničkih komponenata. Takve komponente su uticale na ubrzan razvoj snažnih uređaja energetske elektronike. Ti uređaji su nelinearnog karaktera, što dovodi do pojave harmonika u signalima napona i struja elektroenergetskog sistema. Prvi problem kojim se bavi ova teza je analiza talasnih oblika struja ispravljača. Metode primenjene za analizu su wavelet transformacija (VT) i modulated overlapped transformacija (MLT). MLT nadoknađuje nedostatak VT da dekomponuje signal u odgovarajuće podopsege koji mogu sadržati i više harmonika i daje tačnu informaciju o svakom harmoniku. Obe metode su pogodne za offline analizu. Za online analizu predložen je hibridni metod baziran na diskretnoj Furijeovoj transformaciji (DFT) i adaptivnom pojasnom filteru (EPLL). Hibridni metod je zadržao dinamički odziv DFT-a, dok je EPLL obezbedio sinhronizaciju sa osnovnom učestanošću sistema. Hibridni metod daje dovoljno tačnu informaciju o osnovnom i višim harmonicima samo ako su njihove učestanosti ceolobrojni umnožak učestanosti osnovnog harmonika. U slučaju pojave interharmonika, odnosno kada taj odnos više ne važi, hibridni metod ne daje tačne rezultate. Za analizu takvih signala predložen je novi metod, koji je baziran na adaptivnom diskretnom pojasnom filteru (ANF) t.j. metod koristi diskretni pojasni filter za modelovanje harmonijskih komponenata u ulaznom signalu, dok se prošireni Kalmanov filter (EKF) koristi kao adaptivni mehanizam. Novi metod je preuzeo osobinu ANF-a da može adaptivno da prati promene učestanosti i osobinu EKF-a da ima bolji dinamički odziv. Metode su implementirane na digitalnom procesoru za obradu signala i upoređene sa postojećim metodama. Metode pokazuju prednosti u odnosu na druge metode.

Scientific research in this thesis discusses power quality analysis. High power quality assumes that both the voltage power supply and the load current are ideal sinusoidal signals with a precisely defined amplitude and frequency. Any deviations from this ideal vaweform are considered as distortion and are characterised by harmonics. Over the last few decades, there has been a rapid development of semiconductor components. Such components made an impact on the fast development of power electronics devices. These devices are nonlinear, introducing harmonics in both voltage and current of the power grid. The first issue researched in this thesis is the analysis of the rectifier voltage and current waveforms. Methods used for the analysis are the wavelet transform (WT) and the modulated overlapped transform (MLT). The MLT overcomes the drawback of the WT, which decomposes the signal into subbands that can contain more harmonics, and gives accurate information about every harmonic. Both methods are suitable for offline analysis. For online analysis, a hybrid method is proposed, based on the discrete Fourier transform (DFT) and the adaptive notch filter (EPLL). The hybrid method retains a good dynamic response of the DFT whereas the EPLL provides a synchronisation with the fundamental system frequency. The hybrid method provides accurate information on the fundamental and the higher harmonics only if their frequencies are integer multiples of the fundamental frequency. In the case of interharmonics, i.e. when this integer ratio is not valid, the hybrid method does not provide accurate results. In order to analyse such signals, a new method is proposed. It is based on discrete adaptive notch filter (ANF), i.e. the method uses a discrete notch filter for modeling the harmonic components in the input signal, whereas an Extended Kalman Filter (EKF) is used as an adaptation algorithm. The adaptive notch Kalman filter inherited the property of the ANF to adaptively track changes in the frequency and the property of the EKF to have a faster dynamic response. Methods have been implemented in a digital signal processor and compared with the existing ones. The methods show advantages compared to other methods.