Američka spoljna politika prema islamskim pokretima na Severu Afrike na početku XXI veka

Abstract

Američka administracija zainteresovala se još pedesetih i šezdesetih godina prošlog veka za zemlje severne Afrike, kada su one stekle nezavisnost. Krajem Hladnog rata, američki zvaničnici pozvali su sve severnoafričke zemlje da se uključe u proces globalizacije svetske ekonomije, a posle događaja iz septembra 2001. godine u Sjedinjenim Američkim Državama, njihovi istraživački centri počeli su ozbiljnije da proučavaju islamske pokrete unutar i izvan islamskog sveta. Predmet istraživanja ove doktorske disertacije je određivanje američkih spoljno-političkih interesa i vrednosti prema islamskim pokretima na severu Afrike na početku XXI veka. Naučni cilj ovog istraživanja je naučno objašnjenje američke spoljne politike prema islamskim pokretima, posebno uzroka promene u američkoj spoljnoj politici i njen budući pravac kretanja prema političkim partijama i pokretima, nakon revolucija arapskog proleća i dolaska ovih islamskih partija na vlast u Tunisu, Egiptu i Libiji. To podrazumeva naučnu deskripciju i klasifikaciju značajnih islamskih pokreta na severu Afrike s naglaskom na njihov uticaj na američku spoljnu politiku. Društveni cilj ove teze je da ponudi naučno zasnovane osnove za razvoj odgovarajuće američke spoljne politike prema islamskim pokretima, uključujući i ulogu nezavisnih istraživačkih centara kao i sredstava informisanja u kreiranju američke spoljne politike. Najveću primenu u ovoj disertaciji imale su statistička i komparativna metoda, kao i analiza sadržaja dokumenata kao metoda prikupljanja podataka. Rezultat, odnosno naučni doprinos doktorske disertacije zasniva se na dva bitna činioca. Prvo, ova tema nije razvijena u naučno delo u našoj i savremenoj naučnoj literaturi, dakle radi se o originalnoj doktorskoj disertaciji. I drugo, zbog naučnog cilja odnosno naučnog objašnjenja američke spoljne politike prema islamskim pokretima, kao i njihovoj klasifikaciji. Društveni značaj i očekivani rezultati odnose se na sprovođenje američkih spoljno-političkih interesa i vrednosti, i proučavanja uticaja međunarodnog terorizma i radikalnih islamskih pokreta na američku spoljnu politiku, posebno u procesu globalizacije.

The American administration has shown interest during the 1950-1960’s for the North Africa countries, after their independence. By the end of the Cold War, the US officials has invited all North African countries to engage in the process of globalization of the world economy, and after the events during September 2001 in the USA, their research centers has begun more serious to study the Islamic movements inside and outside the Islamic world. The subject of this doctoral thesis is to determine US foreign policy interests and values towards the Islamic movements in the North of Africa at the beginning of the XXI century. The scientific objective of this research is the scientific explanation of US foreign policy towards the Islamic movements, particularly the causes of changes in US foreign policy and their trends towards political parties and movements, after the Arab spring revolutions and the arrival of these Islamic parties to power in Tunisia, Egypt and Libya. It includes scientific description and classification of the significant Islamic movements in the North of Africa, with an emphasis on their impact on US foreign policy. The social objective of this thesis is to offer science-based foundation for developing the appropriate US foreign policy towards the Islamic movements, including the role of independent research centers and the media in the creation of American foreign policy. The most used methods in this doctoral thesis were statistical and comparative methods, as well the content analysis for collecting the data. The result, ie scientific contribution of this doctoral thesis is based on two important factors. First, this theme has not been developed as scientific work in our and modern literature, so this is an original doctoral thesis. And second, because of the scientific explanation of American foreign policy towards the Islamic movements, as well as their classification. The social significance and expected results relates to the implementation of US foreign policy interests and values, and studying the impact of international terrorism and radical Islamic movements towards American foreign policy, especially during the process of globalization.