Avangardizam Boška Tokina: kinematografski elementi u teorijskom, kritičkom, proznom i poetskom delu

Abstract

U ovoj doktorskoj disertaciji, Boško Tokin se, po prvi put, sveobuhvatno analizira kao teoretičar, kritičar, poetski i prozni pisac, te se, prema toj analizi i prema teorijskoj, kritičkoj, poetskoj i proznoj avangardnoj praksi uopšte, utvrđuje njegov značaj kao avangardnog pisca. Potom se dokazuje posebnost njegovog dela u avangardnom kontekstu, odnosno dokazuje se njegov avangardizam težnja prema sprezi“ književnosti i filma. Analizom teorijskih radova pokazuje se da su elementi koje je zahtevao od književnih dela zapravo elementi koji su a priori ostvareniji u delima filmske umetnosti, zbog same prirode te umetnosti. Ti elementi se u ovom radu nazivaju kinematografski elementi. Na temelju analize kritičkih radova određuje se da je na osnovu tih elemenata Tokin vrednovao, kako književna, tako i filmska dela, odnosno da je malo koje delo, iz jedne i druge umetnosti, moglo da zadovolji kriterijume našeg kritičara, ali da su tome najbliži bili oni koji su u svojim književnim delima koristili kinematografske elemente. Iz interpretacije proznih i poetskih tekstova proizilazi da je pisac interpolirao kinematografske elemente u gotovo celokupni umetnički opus, odnosno da je svoja književna dela gradio elementima koji imaju ekvivalente u delima filmske umetnosti. Tako se dokazuje suština poetike Boška Tokina, koja je u sledećem pisac je težio totalnom umetničkom delu“, a totalno umetničko delo“ za njega predstavlja ono književno delo koje se temelji i gradi kinematografskim elementima.