Istorija, trauma i traganje u delima Barbisa, Malapartea, Žaprizoa i Barika

Abstract

Korpus ove teze predstavljaju dva dela iz francuske književnosti: Oganj Anrija Barbisa i Veridba je dugo trajala Sebastijena Žaprizoa, i dva dela iz italijanske književnosti: Živeo Kobarid! Pobuna svetih prokletnika Kurcija Malapartea i Ova priča Alesandra Barika. Rad se sastoji od tri poglavlja: „Autori i dela“, „Istorijski okviri“ i „Trauma i traganje“. U prvom poglavlju predstavljena su dela koja ulaze u sastav istraživačkog korpusa i njihovi autori. U drugom poglavlju istražuju se istorijski, ideološki i etički konteksti u delima i u životima njihovih autora. Kako je Prvi svetski rat zajednička tema ovih dela, sagledavanje istorijskog konteksta obuhvata različite aspekte ovog sukoba: život vojnika u rovovima, uticaj Oktobarske revolucije na Zapadni front, istorijski profil i epilog bitke kod Kobarida, streljanja vojnika na osnovu diskutabilnih odluka sopstvenih komandi i proces njihove posleratne rehabilitacije. Istraživanje ideološkog konteksta obuhvata komparativnu analizu osnovnih postavki ideologije fašizma i postprosvetiteljske tradicije, kao i analizu transformacije Barbisa i Malapartea i njihovih junaka, od vatrenih patriota i učesnika u Velikom ratu, do protivnika ovog sukoba i revolucionara. U kontekstu etičkih okvira istražuju se odnosi između krivice zbog prestupa na frontu i kazne koja je zbog toga usledila, kao i zloupotreba pojedinca u ratnim uslovima. Pošto Bariko i Žaprizo stvaraju u vreme postmoderne, u njihovim delima prepoznati su i analizirani elementi postmodernog viđenja i preispitivanja istorije. U trećem poglavlju istražen je fenomen traume kao psihičke povrede. Utvrđeno je da uzrok njenog nastanka predstavlja bliski susret sa smrću, odnosno smrtnom opasnošću, i da ovo iskustvo, zbog svog ekstremno negativnog emotivnog naboja, ne može da se uklopi u kognitivne šeme pojedinca, što dovodi do narušavanja kompaktnosti njegove psihičke strukture. Sprega između ratnih uslova i traumatizacije pokazuje se kao neizbežna Trauma je u radu istražena u individualnom, kolektivnom i transgeneracijskom obliku, a razmotrene su i mogućnosti njenog sagledavanja u pozitivnom kontekstu. U tezi se istražuju i načini na koje likovi i autori tragaju za odgovorima na pitanja koja istorija i trauma postavljaju pred njih. Oni se trude da ih pronađu u pokušaju svedočenja i stvaralaštvu, pre svega kroz pisanu reč, kao i u pokušaju pronalaženja smisla, unutar ili izvan istorije.