Sportska terminologija u standardnom arapskom jeziku

Abstract

Ova doktorska disertacija bavi se sportskom terminologijom u standardnom arapskom jeziku. Istraživanje obuhvata deskriptivnu, kvantitativnu i kvalitativnu analizu reprezentativnog korpusa arapskih sportskih termina koji su ekscerpirani iz relevantnih stručnih izvora. Deskriptivna analiza zasniva se na opisu i analizi formalnih odlika zabeleženih sportskih termina, bilo da su nastali formalnim mehanizmima ili međujezičkim pozajmljivanjem. Pri tome je analizirana i uloga koju u tome igraju funkcionalne i semantičke metode. Poseban akcenat stavljen je na adaptaciju pozajmljenica, status neologizama i prisustvo dubleta u arapskoj sportskoj terminologiji. Deskriptivna analiza dopunjena je kvantitativnim prikazom zastupljenosti različitih metoda za građenje sportske terminologije u standardnom arapskom jeziku. Što se kvalitativne analize tiče, bazira se na razmatranju konkretne upotrebe arapske sportske terminologije u pismenim realizacijama naučnog funkcionalnog stila i publicističkog funkcionalnog stila. Takvom analizom ustanovljene su najznačajnije odlike arapske sportske terminologije u pragmatičkom i sociolingvističkom smislu, kao i glavne leksičke odlike arapskog kao specijalnog jezika sporta. Deskriptivno-kvantitativna analiza proučavanog korpusa arapske sportske terminologije pokazala je da u stvaranju termina najviše učestvuju kompozicija, derivacija i međujezičko pozajmljivanje, uz blisko preplitanje sa funkcionalnim i semantičkim metodama. Kvalitativna analiza upotrebe arapske sportske terminologije u naučnom i publicističkom funkcionalnom stilu ukazuje na postojanje leksičko-stilskog „raslojavanja“. To je posledica sociolingvističkog fenomena leksičke/terminološke banalizacije i manifestuje se kao pojava sloja formalne terminologije, sloja granične terminologije i sloja neformalne terminologije sa dijalektizmima. U okviru istraživanja razmotreni su razvoj i značaj sporta u ljudskom društvu uopšte i kod Arapa, pri čemu je načinjen osvrt na lingvistička proučavanja jezika sporta u arapskom i drugim jezicima. Uz to, predstavljena su opšta teorijska načela proučavanja terminologije, kao što je opisan nastanak i razvoj terminologije kao lingvističke discipline u svetu i kod Arapa. Posebna pažnja posvećena je pregledu najvažnijih arapskih terminoloških aktivnosti i prikazu razvoja leksikografije kod Arapa.

This doctoral dissertation examines sports terminology in standard Arabic language. The research encompasses descriptive, quantitative and qualitative analysis of a representative corpus of Arabic sports terms that were extracted from relevant scientific and specialized language sources. The descriptive analysis of the recorded sports terms is based on the description and analysis of formal characteristics of the evidenced terms, whether they were created by formal mechanisms or lexical borrowing. The role of functional and sematic methods in the creation of Arabic sports terminology was analyzed as well. Special attention was given to the adaptation of the loanwords, the status of neologisms and the presence of doublets in the Arabic sports terminology. The descriptive analysis is accompanied with quantitative representation of different methods for the creation of sports terminology in standard Arabic language. As for the qualitative analysis, it’s based on examination of concrete use of Arabic sports terminology in written realizations of scientific functional style and publicist functional style. Such analysis has determined the most important characteristics of Arabic sports terminology in pragmatic and sociolinguistic sense, as well as main lexical characteristics of Arabic as special language of sport. Descriptive-quantitative analysis of the examined corpus of Arabic sports terminology has shown that compounding, derivation, and lexical borrowing play major role in the creation of Arabic sports terminology, and that they are closely intertwined with functional and semantic methods. Qualitative analysis of the use of Arabic sports terminology in scientific and publicist functional styles indicates the existence of lexical-stylistic “layers”. That is the consequence of sociolinguistic phenomenon of lexical/terminological banalisation and it manifests itself as formal terminology stratum, borderline terminology stratum, and stratum of informal terminology and colloquialisms. This research also includes investigation of the significance that sports had in the Arab societies and in human society in general, and of linguistic studies of the language of sport in Arabic and other languages. It also presented general theoretical principles within terminological research, as well as the description and development of terminology as linguistic discipline in general and in the Arab world. Special attention was given to the account of the most important terminological activities and the development of the lexicography in the Arab world.