Uticaj nastave gramatike na opšte znanje engleskog jezika kao stranog

Abstract

Mesto i značaj nastave gramatike su oduvek bili predmet brojnih rasprava primenjenih lingvista i metodičara. Pojavom komunikativnog pristupa u metodici nastave stranog jezika uloga gramatike naglo gubi svoj značaj. Javljaju se mišljenja da nastava gramatike ne samo da ne olakšava učenje stranog jezika već da ga dodatno otežava. Međutim, nakon izvesnog vremena shvatilo se da isključivo insistiranje na komunikativnom pristupu stvara određene prepreke u procesu učenja stranog jezika i da je skoro nemoguće dostići visok nivo znanja stranog jezika ukoliko se isključi nastava gramatike. Ideja o dovođenju u ravnotežu procesa učenja stranih jezika samo kroz komunikaciju i onog koji se odvija uz pomoć korišćenja kognitivnih faktora se sve češće sreće u novijim teorijskim razmatranjima procesa učenja stranog jezika. Predmet našeg istraživanja je mesto formalne nastave gramatike u uspešnom učenju engleskog jezika kao stranog, s osvrtom na studentsku populaciju na nefilološkom fakultetu. U tu svrhu izveli smo eksperiment na Tehnološko-metalurškom fakultetu u Beogradu koji je trajao 15 nedelja. U njemu je učestvovalo ukupno 50 ispitanika, podeljenih u dve jednake grupe (eksperimentalnu i kontrolnu). Eksperimentalna grupa je slušala nastavu koja se bazirala na formalnoj nastavi gramatike, a kontrolna grupa je pohađala časove koji su se zasnivali na aktivnostima komunikativnog pristupa. Nakon eksperimentalne nastave izvedeno je testiranje koje je pokazalo stepen uspešnosti ova dva različita pristupa u metodici na spomenutom uzorku studentske populacije. Statističkom analizom došlo se do zaključka da je eksperimentalna grupa bila uspešnija od kontrolne u meri koja potvrđuje pretpostavku da učenje gramatike pomaže uspešnijem učenju engleskog jezika. Takođe smo uporedili rezultate ovog testiranja sa uspehom koji su isti subjekti postigli na završnom ispitu iz engleskog jezika na kraju semestra. Taj ispit je obuhvatao pored gramatike i proveru znanja leksike i nekih jezičkih veština (prevođenja i pisanja). Takvo poređenje je ponovo pokazalo da eksperimentalna grupa superiornije vlada engleskim jezikom. Načinili smo i analizu grešaka finalnog testa po ajtemima. Ovakav oblik analize može biti od velike koristi kod planiranja korektivne i kompenzacione nastave. Cilj našeg eksperimenta bio je da se utvrdi da li formalna nastava gramatike zaista doprinosi uspešnijem učenju stranog jezika, da li je ona uspešnija u odnosu na komunikativni pristup koji je suvereno vladao poslednjih decenija i da li postoji korelacija između ta dva pristupa. Takođe, cilj nam je bio da ukažemo na specifičnosti nastave stranog jezika na nefilološkim fakultetima i u okviru toga razmotrimo stavove i percepcije studentske populacije u vezi sa nastavom stranog jezika (engleskog jezika). Smatramo da je poznavanje njihovih stavova dragoceno za uspešno osmišljavanje i organizovanje nastave ovog predmeta.

The role and the significance of grammar instruction have always been the subject of debates between applied linguists and practitioners. With the rise of communicative approach in language teaching the role of grammar rapidly diminished. Along with it came up the ideas that grammar instruction did not only fail to facilitate language learning but that it even presented an obstacle in the process of acquiring foreign language. However, it has been realized that exclusive usage of communicative approach creates certain difficulties and that it is almost impossible to attain a high level of proficiency if grammar instruction is excluded from language teaching. The latest studies show that there is a tendency towards creating a balance between the knowledge about language (which means the knowledge of formal grammar), and on the other hand, the approach which gained popularity in the seventh and the eighth decade of the 20th century and which argues that only communicative activities are necessary and sufficient for attaining language proficiency. The aim of this study is to establish the significance of formal grammar instruction in English language teaching in the general knowledge of this language. We have described and compared two different approaches: the communicative and the one which is based on formal grammar instruction. For that purpose we have conducted an experiment which involved 50 subjects (students from the Faculty of Technology and Metallurgy in Belgrade) divided into 2 groups: the experimental group which had a formal grammar instruction and the control group which was taught according to the principles of communicative approach. At the end of the experiment the subjects were tested and the analyses were conducted, followed by the conclusion based on the statistics of obtained data. The results showed superiority of the experimental group over the control one. We also compared the results from the test with the results on the final exams the same students took at the end of the semester. Again, the students from the experimental group showed better knowledge. We have analyzed the items in the final test in terms of the success students had with each of them. Those results are considered to be helpful when organizing corrective and remedial practice with students. Also, the interviews were conducted with a group of students on the topic of importance of grammar instruction and their perceptions regarding it. The beliefs and the perceptions of student population on that subject are considered to be of great importance when creating foreign language syllabus and choosing teaching methods.