Faktori koji utiču na intrahospitalni mortalitet kod pacijenta sa akutnom disekcijom aorte tip III

Abstract

Akutna disekcija aorte tipa III je jedno od najtežih obolenja aorte, koje je praćeno visokim intrahospitalnim mortalitetom do 13%. Konstantan razvoj dijagnostičkih procedura, adekvatniji uvid u etiopatogenezu bolesti, kao i patofiziologiju disekcije, omogućili su ispitivanje faktora rizika koji su povezani sa intrahospitalnim mortalitetom. Sprovedena je retrospektivna kliničko opservaciona studija tipa slučaj-kontrola. U studiju su bili uključeni svi bolesnici oboleli od akutne disekcije tip III, sa kompletnom medicinskom dokumentacinjom, koji su lečeni na Klinici za vaskularnu i endovaskularnu hirurgiju, Kliničkog Centra Srbije, u periodu od 01.01.2005. do 31.12.2014. godine. Izdvojeni bolesnici su ispitani u odnosu na sledeće kriterijume: demografske karakteristike, etiološke faktore, komorbiditete, kliničku sliku na prijemu, rezultati dijagnostičkih procedura, načinu lečenja i pojavi intrahospitalnih komplikacija. Bolesnici su bili podeljeni u dve grupe u zavisnosti od ishoda lečenja. Prvu grupu su činiti bolesnici koji su umrli (slučajevi), a drugu preživeli (kontrole). Nakon toga je ispitano da li postoji statistički značajna povezanost između svih gore navednih faktora, sa jedne strane i ishoda lečenja sa druge strane.Univarijantnom logističkom regresijonom analizom su identifikovani prediktori (nezavisne varijable) koji mogu imati uticaj na smrtni ishod kod ovih bolesnika. To su: šok, patološki EKG, lokalizacija entry-a, veličina entry-a, elipsoidni oblik pravog lumena, terapijska procedura-operativno lenje femorofemoralnim baj pasom, postojanje komplikacija sa akcentom na ishemiju donjih ekstremiteta. Nakon toga, prediktori koji su u modelu univarijantne analize bili statistički značajni na nivo značajnosti od 0,05 uključeni su u multivarijantnu regresionu analizu. Faktori koji su identifikovani kao značajani prediktori hospitalnog mortaliteta bolesnika sa akutnom disekcijom aorte tip III bili su patoloski EKG nalaz (B=-2,399; p=0,004) i pojava neke od komplikacija tokom lečenja akune diskecije aorte tip III (B=3,272; p=0,039). Ceo model (sa svim prediktorima) bio je statistički značajan (p<0,001) i objasnio je između 36,1% (Cox and Snell R square test) i 52,3% (Nagelkerke R square test) varijanse ishoda hospitalnog ishoda. Oni koji su imali promene na EKG-u imali su 10,989(2,178-55,555) puta veću šansu za smrtnim ishodom u toku hospitalnog lečenja, dok ako su imali neku od komplikacija imali su čak 26,351(1,184-586,479) puta veću šansu za smrtnim ishodom.Prema našoj studiji: šok, patološki EKG, lokalizacija entry-a na maloj krivini , veličina entry-a preko 9,55 mm, elipsoidni oblik pravog lumena, postojanje komplikacija sa akcentom na ishemiju donjih ekstremiteta, operativno lečenje femorofemoralnim baj pasom, lokalizacija entry-a na maloj krivini kod pacijenata treritanih femoro-femoralnim baj pasom mogu predstavljati faktore rizika za intrahospitalni mortalitet kod pacijenta sa akutnom diskecijom aorte tip III. Sa sigurnošću je dokazano da patološki EKG i postojanje neke od komplikacija utiče na intrahospitalni moratiltet.

Acute aortic type III dissection is one of the most catastrophic events followed by in-hospital mortality about 13 %. Progress of diagnostic procedures, better view at etiopathological aspects of acute aortic dissection gives opportunity to identify more risk factors for intrahospital mortality. AIM: More morphological predictors of in-hospital mortality are needed to differentiate patients who should be selected for immediate, surgical or endovascular intervention. METODS: From January 2005 to the end of December 2014, all patients with acute aortic type III dissection and complete medical records, that were enrolled at Clinic of Vascular and Endovascular Surgery in Belgrade, Serbia were retrospectively analyzed by: demographic characteristics, etiological factors, comorbidity, clinical presentation, results of diagnostic procedures, treatment and intrahospital complications. They were classified in two groups. Examination group was consisted of patients with lethal outcome, and control group that was consisted of patient that survived. Using statistical methods we exanimated connection between analyzed factors and outcome. RESULTS: Univariate linear regression analysis showed that: shock, pathological findings of ECG, localization of entry tear, the size of entry tear, the elliptical shape of the true lumen, the existence of complications with emphasis on the ischemia of the lower extremities, a therapeutic procedure with emphasis on femoro-femoral bypass can be predictors for in hospital mortality. The predictors that showed statistically significant at a significance level of 0.05 at the univariate analysis model were included at a multivariate regression analysis. The predictors that showed statistically significant at a significance level of 0.05 at the univariate analysis model were included in a multivariate regression analysis. Factors that have been identified as significant predictors of intrahospital mortality in patients with acute aortic dissection type III were pathological findings of ECG (V = -2.399; p = 0.004) and the occurrence of some complications during treatment of aortic dissection type III (V = 3.272; p = 0.039). The whole model (with all predictors) was statistically significant (p <0.001) and explained between 36.1% (Cox and Snell R square test) and 52.3% (Nagelkerke R square test) variance of outcomes of hospital outcomes. The patients who have had pathological findings of ECG had 10,989 (2,178 to 55,555) times greater chance of death during intrahospital period, if they have any of the complications they have 26,351 (1,184 to 586,479) times greater chance for lethal outcome. CONCLUSION: Our study showed that: shock, pathological findings of ECG, inner localization of entry tear, the size of entry tear more than 9,55mm, the elliptical shape of the true lumen, the existence of complications with emphasis on the ischemia of the lower extremities, a therapeutic procedure with emphasis on femoro-femoral bypass, inner localization of entry tear at patients with femoro-femoral bypass, can be predictors for intrahospital mortality. Pathological findings of ECG and the existence of complications present predictors for intrahospital mortality, for sure.