Determinante gojaznosti dece predškolskog uzrasta

Abstract

Briga o ishrani i očuvanju stanja ishranjenosti dece osnov je za dobro zdravlje populacije. Pojava gojaznosti može da ima dalekosežne posledice po organizam u vidu neodgovarajućeg fizičkog rasta, umanjenih kognitivnih i motoričkih performansi, kao i posledice na socijalno-emotivni razvoj. Opšti cilj ovog rada je utvrđivanje učestalosti dečije gojaznosti i ispitivanje uzroka na teritorijama grada Jagodine i opštine Ćuprija. Ispitivanje je obuhvatilo 1051 dete ( 492 devojčice i 559 dečaka) i njihove roditelje a sprovedeno je u Domovima zdravlja Jagodina i Ćuprija. Rezultati istraživanja su prikazani kao deskriptivna statistika – aritmetička sredina, standardna devijacija, frekvencije, interval poverenja i procenti. Za ispitivanje uticaja jedne ili više varijabli na binarnu varijablu gojazan-nije gojazan korišćena je univarijantna i multivarijantna binarna logistička regresija. Da bi se utvrdilo da li neka numerička varijabla može da bude marker za gojaznost korišćena je ROC kriva. Rizik je ocenjivan pomoću veličine odds ratio. Podaci su obrađivani pomoću statističkog programa SPSS 16.0. Na osnovu postavljenih ciljeva i prezentovanih rezultata mogu se doneti sledeći zaključci: gojaznost je prisutna kod 14,56% predškolske dece; uhranjenost ispitivane dece i ispitivanih dečaka zavise od termina rođenja i od dužine na rođenju a hipertenzija kod ispitivane dece zavisi od njihove uhranjenosti. Uhranjenost ispitivanih devojčica zavisi od učestalosti uzimanja popodnevne užine a kod dečaka zavisi od učestalosti uzimanja sira. Markeri za gojaznost kod dece su dužina na rođenju i vreme provedeno kraj kompjutera i/ili televizije, kod devojčica je to broj dece u porodici u kojoj devojčica živi, uzimanja mesnih prerađevina i vreme provedeno kraj kompjutera i/ili televizije a kod dečaka je učestalost uzimanja različitih masnoća u ishrani tokom nedelje. Kod dece koja su naknadno pozvana na kontrolni pregled nijedan od analiziranih podataka iz upitnika ne može da bude obeležen kao marker za gojaznost a na osnovu izračunate vrednosti HOMA indeksa troje dece iz istraživanja ima umerenu insulinsku rezistenciju što nije zabrinjavajući rezultat.

Nutritional care and preservation of the nutritional status of children is the basis for the good health of general population. Obesity may have far-reaching consequences for a human organism which manifest in the form of improper physical growth, reduced cognitive and motoric performance, as well as consequences for social and emotional development. The overall objective of this study was to determine the prevalence of childhood obesity and examine the causes in municipalities of Jagodina and Ćuprija. The study included 1051 children (492 girls and 559 boys) and their parents and was carried out in health centers in Jagodina and Ćuprija. The results are presented by means of descriptive statistics – average, standard deviation, frequency, confidence interval and percentages. To examine the influence of one or more variables on a binary variable obese-not obese we used univariate and multivariate binary logistic regression. In order to determine whether a numeric variable can be used as an obesity marker we used the ROC curve. Risk was assessed by odds ratio. Statistical software SPSS 16.0 was used to analyze data. Based on the objective we set and the results we obtained the following conclusions are drawn: Obesity was present in 14.56% of preschool children; nutritional status of children and examined boys depends on the birth date and the length at birth; hypertension in children depends on their nutritional status. Nourishment in girls depends on the frequency of afternoon snacks, while in boys it depends on the frequency of cheese intake. Obesity markers for children are length at birth and time spent in front of a computer and/or television, whereas in girls, it is the number of children in family, consumption of meat products and time spent in front of a computer and/or television. For boys it is the intake frequency of various fats during the week. For children who were later invited for a follow-up examination, questionnaire data does not suggest the presence of obesity markers. Based on the calculated value of NOMA index three children from the survey have a moderate insulin resistance, which is not significant.