Sinteza, spektralna karakterizacija i mehanističke studije novih pirazolskih i pirazolonskih derivata

Abstract

U okviru ove doktorske disertacije sintetizovana je serija N-[(1,3-difenil- pirazol-4-il)metil] α-amino-kiselina i N-[(3-ferocenil-1-fenilpirazol-4-il)- metil] α-amino-kiselina, uključujući i oba fenilalaninska enantiomera. U NMR studijama organometalnih derivata zapaženo je da dodatno cepanje orto- i meta- ferocenskih signala i njihov multiplicitet zavise od prirode α-amino-kiselinskog bočnog niza i ne mogu se pripisati samo hiralnosti α-amino-kiseline koja je vezana za pirazolov prsten. Efekat magnetne neekvivalentnosti oba orto-protona supstituisane ciklopentadienske jedinice naročito je izražen u jedinjenjima sa aromatičnim ili heteroaromatičnim prstenovima. U serinskom derivatu dobijenom iz 3-ferocenil-1-fenilpirazol-4-karbaldehida nije primećeno razdvajanje orto- ciklopentadienskih signala verovatno kao posledica formiranja vodonične veze između hidroksilne i karboksilne grupe, što ukazuje na postojanje neke druge konformacije sa umanjenim uticajem hidroksimetil-grupe na ferocenski sistem.

Within this doctoral thesis a series of N-[(1,3-diphenylpyrazol-4-yl)methyl] α-amino acids and N-[(3-ferrocenyl-1-phenylpyrazol-4-yl)methyl] α-amino acids including both phenylalanine enantiomer derivatives were synthesized. NMR studies of the organometalic compounds revealed that additional splitting of the ortho and meta ferrocene signals as well as their multiplicities depend on nature of α-amino acid side chain and cannot be attributed to the chirality of pyrazole-linked α-amino acid alone. The effect of magnetic nonequivalence of both ortho protons of substituted cyclopentadiene (Cp) unit is particularly pronounced in compounds containing aromatic or heteroaromatic rings. In serine derivative of 3-ferrocenyl- 1-phenylpyrazole-4-carboxaldehyde there is no appearance of splitting of ortho Cp signals probably as a consequence of hydrogen bond formation between hydroxyl and carboxylate group indicating a presence of an alternate conformation with reduced influence of CH2OH moiety on ferrocene scaffold.