Specifičnosti farmakoterapije hroničnog bola kod vanbolnički lečenih starih : medicinski i nemedicinski aspekti

Abstract

Hroničan bol je najviše ispoljen u vulnerabilnoj populaciji starih, koju karakterišu fiziološka umanjenja, polimorbiditet, politerapija, kao i psiho-socijalne i ekonomske razlike u odnosu na mlađe. Brojni koštano mišićni, maligni i neuropatski bolni sindromi ostaju neprepoznati i nedovoljno lečeni u populaciji starih zbog multifaktorijalne prirode i atipične prezentacije bola. Cilj ovog rada je da se u istraživanoj populaciji sa hroničnim bolom utvrde i analiziraju observirana bolna stanja, analgetska farmakoterapija, stepen postignute analgezije i, eventualno, razlozi terapijskog neuspeha. U radu je primenjena metodologija farmakoepidemiološkog istraživanja. Utvrđeni entiteti su posmatrani i analizirani kvantitativno-kvalitativnim pristupom kroz demografske, medicinske, psiho-socijalne i ekonomske aspekte terapije bola u populaciji starih. Analizom dobijenih podataka u istraživanoj populaciji utvrđena je raznolikost bolnih sidroma. Visoka prevalenca malignog bola kod osoba muškog pola je osnovni uzrok izraženog osećanja nesreće i jada. Priroda bolnog sindroma i stepen progresije bolesti udruženo utiču na razvoj funkcionalne onesposobljenosti. To je zapaženije kod osoba muškog pola i osoba sa mentalnim oboljenjem. Češći razlog prekidanja analgetske terapije je izostanak analgetskog dejstva i razvoj neželjenih dejstava. Neretko, izbor analgetika, doze i dužine trajanja terapije nisu u skladu sa jačinom i vrstom bolnog sindroma. Neophodna je pažljiva analiza odgovora koji su bazirani na subjektivnoj proceni ispitanika, pre donošenja konačnih zaključaka. Ipak, osnovni principi dijagnostike i terapije bola su razumevanje, prihvatanje i verovanje pacijentovom iskazu, uz intenzivno praćenje i reevaluaciju bola i terapije. Uspeh precizne dijagnostike i terapije bola kod osoba uznapredovale starosti zasniva se na individualnom pristupu svakom pojedincu, uspostavljanjem jedinstvenog odnosa poverenja između lekara i pacijenta, uz poznavanje specifičnosti starenja, hroničnog bola i farmakoterapije.

Chronic pain is the most prevalent in the population of fragile aged, which differ from younger in polymorbidity, polytherapy, physiological, psycho-social and economic declining. Numerous musculo-skeletal, malignant and neuropathic pain states still remain unrecognized and undertreated in the population of the elderly because of the multidimensional nature of the pain and the atypical pain presentation. The aim of the research is to establish and analyze chronic painful conditions and applied analgesic therapy in a defined population of the elderly, as well as, the level of achieved analgesia and, eventually, therapeutic failures and reasons for such. In the research work the pharmacoepidemiological methodology was applied. The identified entity was observed and analyzed by the quantitative and qualitative approach through demographic, medical, psycho-social and economic aspects of the therapy of pain among the old population. The analysis of the data obtained established occurrence of a variety of chronic painful conditions in the investigated group of the elderly. The high prevalence of malignant pain, mainly in men, was associated with feelings of unhappiness and misery. The type of pain syndrome and severity of illness indicate clear impact on development of total functional disability, particularly in men and respondents with mental disease. The most important reason for therapy interruption is failure in analgesia and development of side effects as a result thereof. It is not rare that a selected analgesic drug, dose and duration of therapy do not match the pain intensity and type. Meticulous consideration of the answers, based on patient’s self-esteem, is necessary before final conclusions are reached. However, main principles of pain management have been comprehension, acceptance and belief in the veracity of patient's own account...