Analiza metaboličkih determinanti nastanka arterijske hipertenzije kod gojaznih pacijenata sa tipom 2 dijabetesa

Abstract

Arterijska hipertenzija (AH) je dva puta češća kod pacijenta sa tipom 2 dijabetesa (T2D), dok se prisustvo insulinske rezistencije smatra jednim od mogućih metaboličkih poremećaja koji povezuje ova dva klinička stanja. Ostali faktori rizika kao što su visceralna i ukupna gojaznost, hiperinsulinemija, hronična inflamacija, hiperglikemija, dislipidemija, pušenje i godine starosti, takođe doprinose pojavi AH kod pacijenata sa T2D. Polazeći od saznanja da je sniženi nivo insulinske senzitivnosti značajan faktor rizika za nastanak AH, ali da detaljni mehanizmi kojima poremećena insulinska senzitivnost ostvaruje svoj uticaj u T2D nisu razjašnjeni, u ovoj doktorskoj tezi je postavljen cilj da se ispita povezanost prisustva AH sa stepenom insulinske rezistencije, izmenjenim metabolizmom lipoproteina, poremećajem nivoa adipocitokina, pro- inflamatornih markera, izmenjenim antioksidatnim statusom i markera endotelne disfunkcije kod gojaznih pacijenata sa T2D. Na osnovu definisanog cilja, postavljeni su sledeći istraživački zadaci: (1) utvrditi povezanost insulinske rezistencije i AH kod pacijenata sa T2D; (2) ispitati odnos insulinske rezistencije, stepena ukupne i visceralne gojaznosti i prisustva AH kod pacijenata sa T2D; (3) utvrditi povezanost insulinske rezistencije, nivoa adipocitokina i prisustva AH kod pacijenata sa T2D; (4) analizirati povezanost insulinske rezistencije, lipidskih parametara i AH kod pacijenata sa T2D; (5) analizirati povezanost insulinske rezistencije, parametara inflamacije i prisustva AH kod pacijenata sa T2D; (6) proučiti povezanost insulinske rezistencije, nivoa antioksidantnog statusa i prisustva AH kod pacijenata sa T2D i (7) ispitati odnos insulinske rezistencije i markera endotelne disfunkcije i prisustva AH kod pacijenata sa T2D. U istraživanje u okviru ove doktorske disertacije uključeno je ukupno 80 ispitanika, oba pola, starosti 40-70 godina, koji su svrstani u sledeće grupe: 30 ispitanika sa T2D, gojaznošću i AH (grupa A), 9 ispitanika sa T2D, gojaznošću bez AH (grupa B), 14 ispitanika sa T2D bez gojaznosti sa AH (grupa C), 12 ispitanika sa T2D bez gojaznosti i bez AH (grupa D) i 15 ispitanika koji su činili zdravu kontrolu (grupa E)...

Arterial hypertension (AH) is two times more frequent in patients with type 2 diabetes (T2D), while the presence of insulin resistance is one of the possible metabolic disorders, which connects these two clinical conditions. Other risk factors such as total and visceral obesity, hyperinsulinemia, chronic inflammation, hyperglycemia, dyslipidemia, smoking and age, also contribute to the appearance AH in T2D patients. Starting from the knowledge that the reduced level of insulin sensitivity signify risk factor for AH, but that the detailed mechanisms by which impaired insulin sensitivity exerts its influence in T2D have not yet been clarified aim of this thesis was to study the relationship between the presence of AH with the degree of insulin resistance, altered lipoprotein metabolism, disturbance levels of adipocytokines, pro - inflammatory cytokines, changed antioxidant status and markers of endothelial dysfunction in obese T2D patients. The research for this dissertation included a total of 80 subjects both sexes, aged 40-70 years, who were divided into the following groups: 30 patients with T2D, obesity and AH (group A), 9 patients with T2D, obesity without AH (group B), 14 patients with T2D without obesity and AH (group C), 12 patients with T2D without obesity and without AH (group D) and 15 healthy control subjects (group E). The selection of subjects was carried out according to the set tasks of research with the prior informed consent of the patient. Insulin levels, the degree of glycaemic control as well as the level of total cholesterol, its subfractions, triglycerides and apolipoproteins, free fatty acids (FFA), the parameters of inflammation (C - reactive protein (CRP) and fibrinogen), and then the levels of adipocytokines (adiponectin, resistin and leptin), proinflammatory cytokines (Tumor Necrosis Factor ( TNF ) - alpha, and interleukin ( IL ) -6), the level of antioxidant status (level of glutathione peroxidase (GSH - PX), superoxide dismutase (SOD) and total antioxidant status), and markers of endothelial dysfunction (nitric oxide (NO) and nitric oxide synthase (NOS) - a) were determined by standard methods in clearly defined terms for each of the subjects...