Uticaj različitih rastvora za peritoneumsku dijalizu na karakteristike membrane peritoneuma

Abstract

Peritoneumska dijaliza (PD) je metoda zamene funkcije bubrega koju koristi više od sto hiljada bolesnika sa terminalnom bubrežnom slabošću širom sveta, tj. oko 10 do 15% ukupne dijalizne populacije. Najvažniji problemi na dugotrajnom lečenju peritoneumskim dijalizama su infekcije i promene trbušne maramice usled delovanja dijaliznih rastvora, a gubitak kvaliteta dijalize je uzrok povećanog morbiditeta i mortaliteta. Promene, koje se zapažaju u oko 50% bolesnika koji su na dugotrajnom lečenju peritoneumskim dijalizama, su progresivna fibroza, angiogeneza i vaskularna degeneracija udružene sa ubrzanjem transportnog statusa i smanjenjem ultrafiltracije. Tokom protekle dve decenije, kvalitet dijalize je poboljšan, zahvaljujući primeni novih dijaliznih rastvora, savremenijih konekcija, automatske peritoneumske dijalize, racionalnih antibiotskih protokola ali nije rešen problem oštećenja trbušne maramice. Zbog toga neophodno je ispitivanje uzroka degenerativnih promena trbušne maramice, reakcije trbušne maramice na inflamaciju i infekciju, mehanizama peritoneumske fibroze i vaskularnog oštećenja koji uzrokuju poremećaj membrane. Ispitivanje morfoloških promena trbušne maramice u humanoj populaciji praćeno je mnogobrojnim etičkim i tehničkim problemima i to opravdava kreiranje mnogobrojnih animalnih modela peritoneumske dijalize tokom poslednjih decenija. Struktura trbušne maramice je slična u različitim vrstama životinja, što opravdava upoređivanja između vrsta. Ciljevi našeg istraživanja su: ispitavanje mogućnosti uvođenja novog, modifikovanog eksperimentalnog hroničnog infuzionog ne-uremijskog modela PD, koji bi bio praktičan, jednostavan, jeftin; istraživanje dugotrajnih efekata dijalizata na morfološke karakteristike tkiva peritoneuma eksperimentalnih životinja; morfometrijska analiza krvnih sudova peritoneuma eksperimentalnih životinja pre i posle izlaganja dijaliznim ratsvorima. Ciljevi rada su i ispitivanje uticaja rastvora za peritoneumsku dijalizu na transportni status i na kvalitet dijalize tokom hroničnog lečenja peritoneumskim dijalizama; ispitivanje koncentracije faktora rasta vaskularnog endotela, kao angiogenetskog faktora, i transformišućeg faktora rasta beta 1, kao fibrogenetskog faktora, u izlivenom dijalizatu i u serumu tokom hroničnog dijaliznog programa; ispitivanje koncentracije kancer antigena 125 kao markera očuvanja trbušne maramice u izlivenom dijalizatu tokom prvih 6 meseci lečenja hroničnim programom peritoneumske dijalize.

Peritoneal dialysis as renal replacement modality is performed by more than one hundred thousands patients affected by end-stage renal disease worldwide, which rapresents about 15% of the total dialysed population. The most important problems on long term peritoneal dialysis are infections and changes of peritoneal membrane due to effects of bioincompatible dialysis fluids, while inadequate dialysis cause increased rates of morbidity and mortality. Morphological changes found in about 50% of patients on long-term dialysis treatment are progressive fibrosis, neoangiogenesis and vascular degenertion leading to increased small solutes transport rates and ultrafiltration failure. During the last decades, quality of peritoneal dialysis has been improved, thanking to introduction of new more biocompatible dialysis solutions, safe connections, introduction of automated peritoneal dialysis, application of rational antibiotic protocols in treatment of infectious complications, but the problem of peritoneal membrane damage has not been solved so far. Etiology and pathogenesis of peritoneal membrane degenerative process, reaction of peritoneal membrane to inflammation and infection, neoangiogenic and fibrogenic pathways causing ultrafiltration failure are still stadied. Morphological examination of peritoneal membrane in human population is followed by a lot of ethical and technical problems, which brought to creation of several experimental animal models of peritoneal dialysis during the last years. Peritoneal membrane structure is similar in different animal species, and that allows confrontation among different sorts. The aim of the study was the creation of a newly chronic non-uremic instillation experimental model of peritoneal dialysis, to be easy to perform, reproducible, cheap; examination of long-term effects of dialysis fluid on morphology of peritoneal membrane in experimental animal; morphometric analysis of peritoneal blood vessels in the experimental model before and after dialysis treatment. Further aims of the study were: analysis of dialysis fluids on peritoeal dialysis quality and transport characteristics in patients on chronic peritoneal dialysis treatment; examination of serum and effluent dialysate concentrations of angiogenetic vascular endothelial growth factor and fibrogenetic transforming grpwth factor beta 1; analysis of effluent concentrations of cancer antigen 125 in effluent dialysate during the first 6 months of chronic peritoneal dialysis treatment.