Istraživanje termomehaničkih procesa prilikom razgradnje tečnih goriva velikih gustina u fluidizovanom sloju

Abstract

U zemljama, poput naše, sa ograničenim izvorima primarne energije, sve je izraženija potreba za korišćenjem sopstvenih raspoloživih goriva, ne bi li se delimično supstitusali uvezeni energenti. U tom slučaju, nekonvencijalna tečna goriva velikih gustina (TTG) predstavljaju jedno od mogućih izbora goriva, koji podrazumeva i primenu tehnologija sagorevanja u fluidizovanom sloju (FS). Činjenica da se u FS kotlovima mogu sagorevati goriva i sa 85% inertnog materijala, sa efikasnim odsumporavanjem i nižom emisijom NOx koja zadovoljava ekološke standarde, ovoj tehnologiji sagorevanja u odnosu na druge daje izrazitu prednost. U okviru teze urañena su obimna teorijska i eksperimentalna istraživanja složenih i meñusobno spregnutih strujno-termičkih procesa koji se odvijaju pri termičkoj dezintegraciji TTG-a u fluidizovanom sloju (FS), u cilju razvoja tehnologije za energetski efikasno sagorevanje ovakvih materija na ekološki prihvatljiv način. Predstavljeni su rezulti eksperimenata sagorevanja različitih tečnih nekonvencijalnih goriva u FS, na poluindustrijskoj laboratorijskoj aparaturi sa akcentom na ostvarivanje niske emisije štetnih materija u dimnim gasovima, na potpunost sagorevanja i lociranje zone intenzivnog sagorevanja. Detaljno poznavanje i razumevanje procesa doziranja goriva, njegovog mešanja sa inertnim materijalom i vazduhom u okviru radnog prostora ložišta je od izuzetnog značaja za definisanje optimalnih radnih parametara FS, a numeričke simulacije predstavljaju efikasno sredstvo za ostvarenje tog cilja. U tezi su predstavljena dva 2D matematičko-numerička (CFD) modela za detaljnu simulaciju prodora bočnog mlaza u fluidizovani sloj: sopstveni fluid-porozni medijum i granularni Euler-Euler model simulacije FS, koja koriste dvo-fluidni pristup modeliranja gde se gas i gusta faza FS posmatraju kao dva fluida sa različitim karakteristikama. Fluid-porozni medijum model prodora mlaza u FS, je zasnovan na postupku proračuna kod koga se gusta faza FS posmatra kao fiksni porozni medijum. Interakcija izmeñu gasa i čestica, kao i pojava mehuraste faze, je modelirana na osnovu bilansa sila trenja izmeñu gasa i čestica u gustoj fazi FS, pri čemu su uzete u obzir interakcije ii izmeñu čestica i efekti sudara čestica. Ovakav pristup modeliranju FS pogodan je za brze inženjerske proračune stacionarnog stanja fluidizacionog medijuma u postrojenjima sa FS...

In countries like ours, with limited primary energy sources, there is a need, which will be even more pronounced in the future, to use own fuels available, in order to partially substitute imported fuel. In that case, unconventional liquid large density fuels (heavy liquid fuels - HLF) are one of the possible choices of fuel, which implies the application of fluidized bed (FB) combustion technology. The fact that fluidized bed boilers can burn fuels with 85% of inert materials, with effective retention of SO2 by adding limestone into the furnace, and lower NOx emissions to meet environmental standards, gives significant advantages to this technology compared to other combustion technologies. As part of the thesis extensive theoretical and experimental studies of complex and mutually coupled flow-thermal processes occurring during thermal disintegration TTG in a fluidized bed (FB) were performed, in order to develop a technology for energy-efficient combustion of these materials in an environmentally sound manner. The results of combustion experiments of different unconventional liquid fuels in the fluidized pilot furnace apparatus were presented, with emphasis on achieving low emissions of pollutants in flue gases, completeness of combustion and locating zones of intense combustion. Detailed knowledge and understanding of the process of fuel feeding and its mixing with inert bed material and air in the working space of furnace is of great importance for defining optimal operating parameters of the FB, and numerical simulations are an effective tool for achieving this goal. In the thesis two 2D mathematical-numerical (CFD) models for detailed simulation of lateral jet penetration into the fluidized bed are presented: a previously developed fluid-porous media model, and granular Euler-Euler model, which both simulate the FB and use the two-fluid modeling approach, where gas and dense phase of the FB are considered as two fluids with different characteristics...