Uticaj salicilne kiseline na biohemijske mehanizme tolerancije Impatiens walleriana (Balsaminaceae) prema vodnom stresu

Abstract

U prvom delu doktorske disertacije ispitivan je odgovor biljaka Impatiens walleriana na vodni stres indukovan polietilen glikolom (PEG) i uticaj salicilne kiseline (SA) u in vitro uslovima. Kulture izdanaka I. walleriana su gajene na hranljivoj podlozi koja je sadržala različite kombinacije i koncentracije PEG (1-3%) i SA (1-3 mM). Nakon dugotrajnog delovanja vodnog stresa na biljke I. walleriana utvrđen je uticaj PEG i SA na parametre hidratacije, indikatore oksidativnog stresa, kao i na parametre rastenja izdanaka. PEG indukovani vodni stres je uzrokovao redukciju rastenja, smanjenje mase svežih izdanaka, broja listova i izdanaka, relativnog sadržaja vode (RWC) i sadržaja hlorofila, kao i akumulaciju prolina, H2O2, i malondialdehida (MDA). Aktivnosti antioksidativnih enzima, katalaza (CAT), superoksid dismutaza (SOD) i peroksidaza (POX), su povećane kao odgovor na PEG tretman i to zavisno od primenjene koncentracije PEG. U drugom delu doktorske disertacije ispitivan je uticaj folijarne primene 2 mM SA na I. walleriana gajene ex vitro u uslovima suše. Biljke su podeljene u 4 grupe: zalivane biljke, zalivane biljke tretirane sa SA, nezalivane biljke i nezalivane biljke tretirane sa SA. Utvrđen je broj cvetnih pupoljaka i cvetova, RWC, sadržaj MDA, prolina, kao i aktivnosti SOD, CAT i POX u različitim vremenskim tačkama tokom trajanja eksperimenta. Suša je dovela do venjenja, odbacivanja cvetova, smanjenja RWC i porasta MDA. Kao odgovor na sušu kod I. walleraina je pojačana aktivnost hloroplastne Cu/ZnSOD i dve izoforme gvajakol peroksidaze. Identifikovane su tri de novo sekvence dehidrina korišćenjem transkriptoma iz listova I. walleriana: IwDhn1, IwDhn2.1 i IwDhn2.2. Suša je indukovala ekspresiju IwDhn2.1 i IwDhn2.2. Primena SA je pozitivno uticala na biljke koje su bile izložene suši, sprečavajući venjenje, održavajući RWC i aktivnost antioksidativnih enzima, ali nije imala uticaj na sprečavanje odbacivanja cvetova.

In the first part of dissertation the responses of Impatiens walleriana to polyethylene glycol (PEG) induced water stress and the potential of exogenous salicylic acid (SA) as stress-ameliorating agent was described. Impatiens shoot culture was established on medium containing different concentrations and combinations of PEG (1–3% ) and SA (1–3 mM). After prolonged drought, water relation parameters, oxidative stress indicators, and growth responses of the shoots to PEG and/or SA were recorded. PEG reduced growth, fresh weight of shoots, the number of developed leaves and shoots, relative water content (RWC), and chlorophyll content. PEG caused accumulation of proline, H2O2, and malondialdehyde (MDA). The activities of catalase (CAT), superoxide dismutase (SOD), and peroxidase (POX) were increased in response to PEG in a dose-dependent manner. In the second part of dissertation it was investigated whether the foliar application of 2 mM SA could protect ex vitro grown I. walleriana plants from drought stress. The plants were divided into 4 groups: watered plants, drought-stressed plants, watered plants treated with SA and drought-stressed plants treated with SA. The number of flower buds and flowers, RWC, contents of MDA, proline and the activities of superoxide dismutases, catalases and peroxidases were recorded at different time points. Three dehydrin sequences were identified in de novo assembled leaf transcriptome: IwDhn1, IwDhn2.1 and IwDhn2.2. Drought stress caused wilting, floral abortion, reduction of RWC and increased MDA. In response to drought, I. walleriana induced chloroplastic Cu/ZnSOD and two guaiacol peroxidase isoforms. The remarkable drought response was induction of IwDhn2.1 and IwDhn2.2. SA had ameliorating effects on plants exposed to drought, including prevention of wilting, preservation of RWC, modulation of antioxidative activities, but had no effects on flowers preservation.