Bračni ugovor kao instrument predupređivanja imovinskih sporova između supružnika sa posebnim osvrtom na pravni sistem R. Srbije

Abstract

Bračni ugovor kao tekovina savremenog prava uspostavljen je kako bi imovinski odnosi između supružnika ili budućih supružnika bili unaprijed riješeni i postavljeni na zdravim osnovama. Pravno gledano bračni ugovor predstavlja jedan obligacioni odnos sa specifičnim predmetom, stranama, uslovima i dejstvom. Postojanje bračnog ugovora isključuje zakonski imovinski režim. Regulisanje imovinskih odnosa između supružnika je pitanje ,,staro” koliko i brak. Imovinski odnosi između supružnika i vanbračnih partnera su regulisani kroz institute miraza i svadbenih poklona djelimično još u rimskom pravu. Tokom devetnaestog stoljeća dolazi do uspostavljanja bračnog ugovora u današnjem obliku. Bračni ugovor kao takav biva neprihvaćen od zemalja u kojima je vladao socijalizam. Međutim, početkom novog društvenog poretka, kada dolazi do tranzicije i transformacije sistema bračni ugovor biva vraćen u pozitivnopravne propise. Upravo prekid kontinuiteta doveo je do toga da ovaj institute biva ,,zapostavljen” u zemljama u kojima je postojao diskontinuitet. Pitanje imovine između supružnika različito je regulisano u pojedinim zemljama. Na taj način dolazimo do različitih mogućnosti kada je u pitanju zaključivanje ove vrste ugovora između supružnika, budućih supružnika ili vanbračnih partnera. Činjenica je da veoma mali broj budućih supružnika razmišlja o regulaciji imovinskih odnosa prilikom samog stupanja u brak, te da se to pitanje postavlja samo u slučajevima kada dođe do prestanka braka. Međutim, kada dolazi do prestanka braka, to i nije jedino pitanje. Upravo zbog toga što pitanje imovine nije riješeno prije ono kasnije dovodi do sporova između, sada već, bivših supružnika. Koliko i u kojoj mjeri zaključenje bračnog ugovora može biti značajno za supružnike zavisi od mnogih faktora i činilaca, prije svega od imovinskog stanja supružnika, ali na to utiču i brojni drugi faktori kao što su kulturološke, ekonomske i opšte društvene prilike. Bračni ugovor kao institut porodičnog, a u okviru toga bračnog prava, jeste mogućnost koja je na raspolaganju supružnicima ili vanbračnim partnerima kako ne bi postojale nedoumice u pogledu imovine stečene u braku. Koliko je taj način regulacije imovinskih odnosa prihvatljiv za supružnike jeste pitanje na koje se ne može dati generalan odgovor. Načelno gledano, u partnerskim odnosima u kojima dolazi do sveukupnog preplitanja emocionalnog, ekonomskog, socijalnog, društvenog života partnera veoma je teško uspostaviti režim, bilo zakonski bilo ugovorni, koji će do detalja regulisati imovinu. Bračnim ugovorom se to pokušava činiti u mjeri u kojoj je moguće kako ne bi, kasnije, među supružnicima, došlo do sporenja u vezi imovinskih prava koja su stečena u braku.