Primena parametara elasto-plastične mehanike loma na procenu integriteta velikih sfernih rezervoara

Abstract

U radu se analizira integritet konstrukcije velikog sfernog rezervoara za skladištenje tečnog amonijaka koji je izložen dejstvu unutrašnjeg pritiska, koji je izrađen zavarivanjem segmenata gornjeg i donjeg dela polusfernog omotača sa gornjom i donjom kalotom, koji su takođe izvedeni zavarivanjem prethodno deformacijom oblikovanih limova, u čijim zavarenim spojevima je otkriveno 211 grešaka ispitivanjem metodama bez razaranja. Primenom parametara elasto-plastične mehanike loma propisan je postupak određivanja kritične dubine greške u zonama zavarenih spojeva konstrukcije. Određen je adekvatan postupak obrade (geometrijsko oblikovanje) strukture u lokalnoj uskoj zoni u okolini greške kojom se postiže bezbednost konstrukcije sa aspekta čvrstoće. Pokazano je da debljina omotača sfernog rezervoara u lokalnim zonama otkrivenih grešaka može biti i manja od minimalne propisane standardom EN 13445-3:2017, a da pritom integritet konstrukcije nije narušen. Eksperimentalno-numeričkim istraživanjem propisane su granične geometrijske karakteristike greške, odnosno propisana je procedura kojom su definisane dubine grešaka koje je moguće sanirati bez primene dodatnog materijala (bez navarivanja) i kojom se obezbeđuje bezbedan rad konstrukcije.

The paper analyzes the construction integrity of a large spherical storage tank for liquid ammonia exposed to internal pressure. The spherical storage tank was made by welding the previously deformed segments of sheet metal. 211 welding defects were detected performing the ultrasonic testing on welding joints. The critical depth of defect in a small zone of welded joint of a structure is defined using the parameters of elastic-plastic fracture mechanics. Adequate process of machining of the structure in the local narrow zone of detected defect is determined which achieves structural safety from the aspect of strength. It has been shown that the thickness of the spherical reservoir shell in zones of detected defects may be less than the minimum specified by standard EN 13445-3: 2017, without compromising structural integrity. Experimental and numerical investigation prescribed the boundary geometric characteristics of the defect that can be repaired without the use of additional material (without welding) and ensuring the safe operation of the structure.