Menadžment pripremama sportista i predikcija težine povreda strukture skočnog zgloba

Abstract

Sportske povrede su sastavni deo bavljenja sportskim aktivnostima i nastaju, kako tokom treninga, tako i tokom takmičenja. Zbog toga mogu bitno da utiču na realizaciju trenažnog procesa, zbog čega je potrebno da se racionalno pristupi evaluaciji i tremanu nastale povrede, kao i naknadnoj funkcionalnoj rehabilitaciji sportista, kako bi se minimizirali negativni efekti povređivanja. Pošto je povređivanje skočnog zgloba najšeća povreda sa kojom se sportisti susreću, predmet istraživanja je bila problematiku akutnog uganuća skočnog zgloba i posledice na status koštanozglobnog sklopa. Osnovni cilj istraživanja je bila konstrukcija predikcionog modela težine povrede na osnovu primarne kliničke slike. Istraživanje je sprovedeno kao retrospektivna eksplorativna studija preseka na klinički zdravim sportistima, sa akutnom povredom skočnog zgloba na efektivu osnovnog uzorka ispitanika od 261 jedinicu posmatranja, od čega je bilo 230 muškaraca i 31 žena. Ispitane su funkcionalne veze izmedju kliničkih pokazatelja opserviranim neposredno nakon povredjivanja skočnog zgloba sa prirodom i težinom povredjivanja ligamentalnih i osteohondralnih struktura utvrdjeno na osnovu snimanja magnetnom rezonansom. ligamentalne strukture su obuhvatile status prednjeg i zadnjeg talofibularnog ligamenta, kao i status kalkaneofibularnog ligamenta, dok je za ocenu sindesmotičnih struktura posmatran status prednjeg i zadnjeg donjeg tibiofibularnog ligamenta, poprečnog tibiofibularnog ligamenta, kao i status medjukoštane membrane. Sve ligamentalne strukture su imale pet modaliteta razvrstavanja. Na osnovu ipupljenih podataka ispitanici su razvrstavani u šest osnovnih i tri izvedene kategorije prema obrascu povredjivanja ligamenata. Akutne osteohondralne lezije su bile definisane preko pet modaliteta povredjivanja. Za potrebe analize efekata povredjivanja na izabrane ekonomske pokazatelje kod vrhunskih sportista, analiziran je uzorak najplaćenijih fudbalera sveta. Efektiv uzorka je iznosio 95 jedinice posmatranja, od kojih je 44 fudbalera imalo povrede skočnog zgloba zbog kojih je odsustvovalo sa treninga i takmičenja, dok je preostalih 51 imalo povrede druge prirode. Dobijene informacije su podvrgnute standardnim metodama deskriptivne, inferencijalne i multivarijatne statističke analize, koje su produkovale rezultate na osnovu kojih se moglo na osnovu statusa koštanozglobnog sklopa kod akutnog uganuća skočnog zgloba zaključiti sledeće: • Klinički procenjen status skupa pokazatelja statusa koštanozglobnog sklopa omogućava racionalan pristup upravljanju procesom oporavka i funkcionalne rehabilitacije. • Strukturalni obrazac povrede moguće je opisati preko skupa pokazatelja statusa koštanozglobnog sklopa. • Na osnovu karakteristika obrasca povrede moguće je dati pouzdanu procenu rizika povređivanja povezanih struktura. • Klinički procenjen status skupa pokazatelja koštanozglobnog sklopa omogućava validnu predikciju neophodnosti primene složenih radiografskih dijagnostičkih metoda. • Težinu povrede moguće je oceniti preko skupa pokazatelja statusa koštanozglobnog sklopa. • Na osnovu procenjene težine povrede moguće je predvideti dužinu oporavka i funkcionalne rehabilitacije. Ekonomski aspekti i značaj povredjivanja skočnog zgloba su ispitani na uzorku nakjplaćenijih fudbalera u svetu. Doibjeni rezultati ukazuju na latentni prostor koji je imao trodimenzionalnu struktru čije su bazične dimenzije bile interpretabilna u svetlu postojećih saznanja i teorija. Struktura prostora je ukazala na funkcionalno nezavisan odnos izmedju učestalosti i intenziteta povredjivanja, s jedne strane i hronološkog uzrasta, vrednosti transfera i igračke efiksanosti s druge.