Projektovanje izgradnje i testiranje 9``x 9`` NaI(Tl) spektrometra oblika jame

Abstract

Predmet istraživanja doktorske disertacije je konstruisanje,izgradnja i uvođenje u rutinski rad, kao i naučna istraživanja detektorskog sistema, kome će kao osnova poslužiti 9``x 9`` NaI(Tl) spektrometar oblika jame. Pomenuti detektorski sistem će zbog veličine aktivne zapremine kao i njenog specifičnog oblika (oblika jame) posedovati najveću efikasnost detekcije u poređenju sa svim gamaspektrometrijskim sistemima trenutno u upotrebi u Laboratoriji za nuklearnu fiziku, Prirodno-matematičkog fakulteta, Univerziteta u Novom Sadu i šire. Gamaspektroskopija je nedestruktivan metod koji se može primeniti za određivanje niskih aktivnosti uzoraka bez prethodne hemijske pripreme i predstavlja zlatni standard u radioekološkim istraživanjima,kontroli životne sredine itd. Detektorski sistem velike efikasnosti koji je tokom izrade doktorata 166 pušten u rad, omogućuje značnu redukciju vremena merenja kao i sniženje minimalnih detektabilnih aktivnosti. Na ovaj način je Laboratorija za nuklearnu fiziku dobila detekcioni sistem pomoću kojeg je moguće vršiti analizu uzoraka niske aktivnosti u naučne svrhe kao i za rutinsku kontrolu uzoraka iz životne sredine. Za upotrebu 9``x 9`` NaI(Tl) spektrometra oblika jame u rutinskim merenjima radiološke kontrole uzoraka niskih aktivnosti, izvršena je neophodna adekvatna kalibracija efikasnosti detektorskog sistema i to na razne oblike matrica uzorakai na taj način su rezultati merenja načinjeni uporedivim sa akreditovanim poluprovodničkim sistemima Laboratorije za nuklearnu fiziku.

Subject of doctoral dissertation research is the design, construction and implementation in routine work, as well as scientific research of detector system, as the basis on well-type 9``x 9`` NaI (Tl) spectrometer. The aforementioned detector system, due to the size of the active volume as well as its specific form (well) possess the highest detection efficiency compared with all gammaspectrometric systems currently in use at the Laboratory of Nuclear Physics, Faculty of Science, University of Novi Sad and beyond. Gammaspectroscopy is a non-destructive method that can be applied for the determination of low activity samples without chemical preparation and is the gold standard in radioecological studies, environmental control and so on. The detector systems high efficiency, which was during the preparation of doctoral dissertation put into operation, allows significant reduction in measurement time as well as lowering the minimum detectable activity. In this way, the Laboratory for Nuclear Physics get detection system which can be used for the analysis of samples of low activity for scientific purposes as well as for routine control of environmental samples. For use well type 9``x 9`` NaI (Tl) spectrometer in routine measurements of radiological samples of low activity, there was a need adequate calibration of the detector efficiency of the system with various forms of sample matrix thus the results of measurements made comparable with accredited semiconductor systems in Laboratory for Nuclear physics.