Procena kvaliteta podataka o smrtnom ishodu među psihijatrijskim bolesnicima

Abstract

Pouzdanost i tačnost mortalitetene statistike najviše zavisi od kvaliteta podataka dobijenih iz potvrde o smrti (PS). Zastupljenost dijagnoza neutvrđenih i loše definisanih uzroka smrti, nespecifičnih stanja i učestalost vršenja obdukcija (kliničkih i sudsko-medicinskih) neki su od indikatora kvaliteta podataka o smrtnim ishodima. Znanje doktora medicine u vezi sa pravilima popunjavanja i izdavanja PS ključni je činilac u stvaranju kvalitetne mortalitetne statistike. Do sada u našoj zemlji nisu sprovedena istraživanja koja su se bavila procenjivanjem znanja, stavova i ponašanja doktora medicine zasposlenih u psihijatrijskim ustanovama u vezi sa utvrđivanjem uzroka smrti i popunjavanjem PS, niti je procenjivan kvalitet mortalitetnih podataka za umrle tokom stacionarnog lečenja u ustanovama namenjenim lečenju osoba sa mentalnim poremećajima. Ciljevi ovog istraživanja bili su ispitivanje uzroka smrti kod bolnički lečenih psihijatrijskih bolesnika u pet najvećih stacionarnih psihijatrijskih ustanova, analiza kvaliteta podataka o smrtnim ishodima među njima, kao i procenjivanje znanja, stavova i ponašanja doktora medicine zaposlenih u tim ustanovama u vezi sa popunjavanjem PS. Pored toga procenjivan je kvalitet mortalitetnih podataka u opštoj populaciji izražen kroz učešče neutvrđenih i loše defnisanih uzroka smrti među ostalim uzrocima umiranja. Prvi deo istraživanja podrazumevao je deskriptivno ispitivanje neutvrđenih i loše definisanih uzroka smrti u opštoj populaciji, kao i u pet stacionarnih psihijatrijskih ustanova. Drugi deo istraživanja dizajniran je kao terenski eksperiment, gde je u dve faze istraživanja sa vremenskom distancom od godnu dana, u četiri tačke merenja procenjivano znanje, a u dve tačke stavovi i ponašanje ispitanika. Prosečna učestalost neutvrđenih i loše definisanih uzroka smrti (R00-99 dijagnoze, X revizija MKB) u desetogodišnjem periodu u Republici Srbiji (RS) bila je 4,6%. U Beogradskom regionu (BR) učestalosti R00-99 dijagnoza manje su nego u ostalim delovima RS, a obdukcija, kao način utvrđivanja uzrka smrti, statistički se značajno češće vrši za umrle u BR...

obtained from the death certificate (DC). Diagnoses of ill-defined and unknown causes of death, non-specific conditions and incidence of autopsies (clinical and medico-legal) are only some of the indicators of quality of data on death outcomes. Doctors’ knowledge of the rules for completing and issuing the DC is a key factor in creating high-quality mortality statistics. Neither has research that would address the assessment of knowledge, attitudes and practice of physicians in charge of treating psychiatric patients been conducted in our country until now, nor has the quality of mortality data in institutions for the treatment of these patients been assessed. The goals of this research were to examine the causes of death among inpatients treated in five largest inpatient psychiatric institutions, to analyze the quality of data on death outcomes among them and to assess the knowledge, attitudes and practice of physicians in those institutions in relation to completing the DC. In addition, the quality of general population mortality data expressed through ill-defined and unknown causes of death, among other causes of death, has also been assessed. The first part of the research included descriptive examination of undetermined and ill-defined and unknown causes of death in general population, as well as in five inpatient psychiatric institutions. The second part was designed as a field experiment, conducted in two research stages one year apart, in which respondents' knowledge was assessed at four points in time, while their attitudes and practice were assessed at two points in time. Average incidence of ill-defined and unknown causes of death (R00-99 diagnoses, 10th revision of ICD) in a ten-year period in the Republic of Serbia was 4.6%. In Belgrade region, the incidence of R00-99 diagnoses was lower than in the rest of the country, while the incidence of autopsy as the manner of determining the cause of death was statistically significantly higher...