Antimikrobni i antitumorski potencijal sekreta i morfološka karakterizacija žlezdanih struktura pigidijalnih žlezda odabranih vrsta trčuljaka (Coleoptera: Carabidae)

Abstract

Ispitivanje pigidijalnog žlezdanog kompleksa nalazi značajno mesto u karabidologiji, prevashodno sa stanovišta morfologije i taksonomije, ali u novije vreme i ostalih aspekata koji se mogu odnositi na potencijalnu upotrebu primarnih produkata ovih žlezda u biomedicinskim istraživanjima. Ovaj kompleks predstavlja sistem egzokrinih žlezda koji se sastoji od sekretornih lobusa izgrađenih od sekretornih ćelija, gde se sekreti sintetišu, zatim radijalnih sabirnih kanala, glavnog sabirnog kanala, rezervoara, gde se sekreti skladište, i eferentnog kanala, čija je uloga transport sekreta iz rezervoara u spoljašnju sredinu. Primarna funkcija sekreta pigidijalnih žlezda jeste odbrana trčuljaka od potencijalnih predatora iz prirode. U hemijski sastav ovih sekreta ulazi čitav niz jedinjenja koja se uglavnom ubrajaju u aldehide, ketone i organske kiseline. U poslednje vreme postoji interesovanje za istraživanje antimikrobnog i antitumorskog potencijala navedenih smeša sekreta, s obzirom da je prethodno dokazan antimikrobni i antitumorski potencijal pojedinačnih jedinjenja koja se nalaze u njihovom sastavu. Ciljevi ove doktorske disertacije su usmereni ka ispitivanju antimikrobnog i antitumorskog potencijala sekreta pigidijalnih žlezda odabranih vrsta trčuljaka, što može imati značaj u bazičnim biomedicinskim istraživanjima, kao i ka pronalaženju pozadine ovakvih bioloških aktivnosti u ekološkoj funkciji kod ovih insekata, koja bi podobnije bila približena detaljnijom opservacijom pigidijalnih žlezdanih struktura sa morfo-anatomskog aspekta, primenom elektronske i nelinearne mikroskopije, što bi doprinelo i boljem razumevanju fiziologije ovog sistema. U prvom delu doktorske disertacije koji obuhvata biomedicinski aspekt, posmatrana je po prvi put antimikrobna aktivnost sekreta pigidijalnih žlezda 6 odabranih vrsta trčuljaka na humane patogene (osam laboratorijskih i kliničkih bakterijskih sojeva i osam patogenih mikromiceta), kao i citotoksičnost sekreta 4 odabrane vrste trčuljaka na netumorske (primarne ćelije jetre izolovane iz organizma svinje) i humane tumorske ćelijske linije (nesitnoćelijski karcinom pluća, vii cervikalni karcinom, adenokarcinom dojke i hepatocelularni karcinom)...