Svojstva pepela iz termoelektrana značajna za odlaganje i primenu

Abstract

Velika količina pepela nastaje kao nusproizvod sagorevanja uglja u termoenergetskim postrojenjima, čiji pravilan rad zahteva sistem pneumatskog transporta za njegovo efikasno odvođenje. Odlaganje pepela na deponije predstavlja teret za životnu sredinu. Poznavanje fizičko-hemijskih i aeracionih karakteristika pepela je preduslov za precizno predviđanje ponašanja sistema pneumatskog transporta pepela iz termoelektrana velikog kapaciteta i ocene moguće primene ovog nusproizvoda u različitim industrijskim granama. U okviru ove disertacije razmatrane su karakteristike pepela lignita Kolubara iz termoelektrane snage 620 MWe. Ispitivanjima fizičko-hemijskih karakteristika uzoraka zaključeno je da postoji izrazita heterogenost pepela, što naročito utiče na njegove aeracione karakteristike. Međusobne zavisnosti fizičkih i aeracionih karakteristika pokazale su da za ispitivani pepeo nije moguće jednoznačno definisati režim pneumatskog transporta. S obzirom na činjenicu da je ispitivani pepeo na granici ugušćene i razređene faze, peremabilnost pepela, koja je značajan parametar za definisanje pneumatskog transporta, pokazuje da su neophodne brzine transporta u granicama od 10 do 15 m/s. Razvijen je programski kod za dva numerička modela proračuna pada pritiska pri pneumatskom transportu pepela velikog kapaciteta i velike dužine. Verifikacija modela izvedena je na osnovu eksperimentalnih ispitivanja pneumatskog transporta pepela kapaciteta 120 t/h i dužine 600 m. Model zasnovan na korelaciji Dogina i Lebedeva, gde je parametar A=1,4∙10-6, daje odlično slaganje sa eksperimentalnim podacima, uz korelacioni odnos 93,99% i srednje kvadratno odstupanje 9,58%. Rezultati ove doktorske disertacije imaju veliki naučni i praktični značaj. Predstavljaju dobru osnovu za dalja istraživanja, razmatranje moguće primene ispitivanog pepela, kao i za definisanje optimalnog režima i projektovanje sistema pneumatskog transporta ovog ili sličnog materijala.

Large volumes of ash are generated as byproduct of coal combustion process in thermoenergetic plants, and their proper operation depends upon efficient pneumatic conveying system to dispose it continuously. Disposing the ash to landfills creates huge environmental burden. Both physico-chemical and aeration characteristics of ash are prerequisite for accurate and reliable behaviour prediction of long distance large capacity pneumatic conveying system as well as for possible utilization consideration. This doctoral dissertation analyzed characteristics of Kolubara lignite ash from a 620 MWe thermal power plant. Physico-chemical characteristics investigation of samples led to conclusion that this ash is extremely heterogeneous material, and that significantly affects its aeration characteristics. Relationship between physical and aeration characteristics of ash showed that unambiguous defining of pneumatic conveying mode is not possible. Considering the fact that this ash belongs to boundary area of dilute and dense phase, ash permeability, as important parameter of pneumatic conveying defining, indicated required transport velocities between 10 to 15 m/s. A computer program code was developed for two numerical models to estimate pressure drop for large capacity long distance ash pneumatic conveying. Model verification was undertaken using experimental data obtained by examination of 120 t/h and 600 m pneumatic conveying of ash. Model based on correlation of Dogin and Lebedev, for parameter A=1,4∙10-6, is in excellent agreement with experimental data, having correlation ratio 93,99% and rootmean- square deviation 9,58%. This doctoral dissertation results are of scientific and practical importance. They offer a good basis for further investigations, considering possible utilization of this ash as well as for defining optimal mode and designing pneumatic conveying system of this or similar material.