Iskorišćenje sporednog proizvoda uve (Arctostaphylos uva ursi L.) u cilju dobijanja novih biljnih ekstrakata savremenim tehnikama ekstrakcije

Abstract

U okviru ove doktorske disertacije ispitana je mogućnost ekstrakcije bioaktivnih jedinjenja iz biljne prašine A. uva-ursi, koja nastaje kao sporedni proizvod u fabrici filter čaja. Za ekstrakciju bioaktivnih jedinjenja primenjene su različite tehnike ekstrakcije (klasična ekstrakcija, ultrazvučna ekstrakcija i ekstrakcija subkritičnom vodom), kao i različiti ekstragensi: voda na sobnoj temperaturi, 30-70% etanol i subkritična voda. Sadržaj bioaktivnih jedinjenja u ekstraktima ispitan je primenom odgovarajućih spektrofotometrijskih metoda i HPLC metode. U ekstrakciji biljne prašine A. uva-ursi detaljno je matematički analiziran uticaj procesnih parametara na ekstrakciju subkritičnom vodom bioaktivnih jedinjenja iz materijala ovog tipa i u tom smislu je posmatran uticaj temperature, vremena i dodatka kiseline, a takođe su određeni uslovi pri kojima je, primenom ove tehnike, moguće ostvariti maksimalnu ekstrakciju bioaktivnih jedinjenja od značaja. Pored toga prikazana je i mogućnost primene spray drying tehnike za sušenje tečnih i proizvodnju suvih ekstrakta A. uva-ursi u formi praha. Na kraju, na osnovu koncentracije bioaktivnih jedinjenja i njihovog delovanja, dat je predlog nekoliko novih preparata na bazi ekstrakata A. uva-ursi, u tečnoj i čvrstoj formi.

This dissertation investigated the possibility to extract bioactive compounds from A. uva-ursi herbal dust, which occurs as a by-product at the filter-tea factory. Various extraction techniques (classical extraction, ultrasound assisted extraction and subcritical water extraction), were applied for the extraction of bioactive compounds, as well as different solvents: water at room temperature, 30-70% ethanol and subcritical water. The content of bioactive compounds in the extracts was investigated using appropriate spectrophotometric methods and the HPLC method. In the extraction of A. uva-ursi herbal dust a detailed mathematical analysis of the influence of process parameters on subcritical water extraction of bioactive compounds from this type of material was conducted. In this regard the influence of temperature, time and acid addition was observed and the conditions under which it is possible to achieve maximum extraction of significant bioactive compounds, by applying this technique, were determined. In addition, the possibility of applying the spray drying technique for drying the liquid and producing dry A. uva-ursi extracts in the form of powder is also presented. Eventually, based on the concentration of the bioactive compounds and their activity, a proposal for a several new preparations in liquid and solid form, based on A. uva-ursi extracts is given.