Estetizacija u savremenom arhitektonskom diskursu: dualitet priređenog i autentičnog

Abstract

Arhitektonska stvarnost, koja se suočava sa nezaustavljivim rastom prostorne problematike, ,,dobar prostor’’ svodi na dobar proizvodni dizajn na globalnom tržištu estetskih senzacija. U vrtlogu estetizacije, koja posredstvom digitalnih kognitivnih stimulacija zahvata i arhitektonski prostor, dodatno zabrinjava što se u projektantskoj metodologiji nedovoljno tretira svakodnevni život korisnika u prostoru. S obzirom na nužnost sagledavanja arhitektonskog prostora i ljudskog života u sprezi, problemsko pitanje se pozicionira između estetičkih imaginacija konceptualnog i etičkih zahtjeva svakodnevnog prostora. Inicijalna pretpostavka je da arhitektonski prostor determiniše dualizam - dvojstvo različitih stanja prostora, koji imaju različite uticaje na percepciju posmatrača, odnosno na svakodnevni život korisnika. Taj dualizam priređenog (renderovanog) i autentičnog (svakodnevnog) prostora ispoljava sve učestalije konfliktan odnos, što dovodi u pitanje poziciju njihovog zajedničkog činioca - koncepta prostora. Glavna hipoteza rada ispituje da li masovna produkcija estetizovanih slika heterotopijskog života, zarobljena u domenu okularnih senzacija, uzrokuje zanemarivanje suštinskih prostorno-egzistencijalih interesa čovjeka i narušava autoritativnost arhitektonskog koncepta, prevodeći ga u manir. Sinteza zaključaka kulturološkog, konceptualnog, estetskog i fenomenološkog percipiranja prostora, koja uključuje relevantna teorijska mišljenja, stavove anketiranih fokusnih grupa (projektanata, korisnika i posmatrača prostora) i rezultate numeričkog eksperimenta sprovedenog putem dubokog mašinskog učenja (korišćenjem neuronske mreže), daće doprinos u razmatranju prostora kao života, a ne puke materijalne pojavnosti.

Within the unstoppable growth of spatial issues, good space turns into attractive product design in the global market of aesthetic sensations. While aestheticization attacks the space through digital cognitive stimulation, it is upsetting that the everyday life is insufficiently treated in the architectural design. With the necessity of considering the space and life in conjunction, the research question is placed between the aesthetic imaginations of the conceptual and ethical requirements of the everyday. The initial hypothesis is that architectural space is determined by dualism of different modalities, which affect the spectator’s perception and the dweller’s everyday life. That dualism of staged and authentic space manifests an increasingly conflicting relationship, which makes questionable their common element - the concept of space. Research aim is to show whether the mass production of aestheticized images of heterotopian life, as ocular sensations, causes the neglect of the spatial and existential interests of users and disrupts the authoritativeness of the architectural concept, translating it into a manner. Synthesis of the conclusions of cultural, conceptual, aesthetic and phenomenological perception of space, which includes relevant theories, answers of surveyed focus groups (architects, users and observers of the space) and the results of a numerical experiment conducted through deep machine learning (using neural networks) - all together will contribute to the consideration of space as life, and not mere material appearance.