Uloga zdravstvenog menadžmenta u industriji sporta: aktuelni problemi i tretmani pojačanog znojenja u sportu

Abstract

REZIME CILJ RADA Posebno smo se fokusirali na hronične rekurentne supurativne infekcije koje su u korelaciji sa stanjima pojačane fizičke aktivnoti i posledičnim pojačanim znojenjem u regijama kože koje nose znojne žlezde kao i učestalost maligne degeneracije na materijalu Klinike za Plastičnu i Rekonstruktivnu hirurgiju KC Srbije. Naš cilj je da pokušamo da iznesemo podatke koji povezuju ova stanja sa hroničnim infekcijama u apokrinim žlezdama kože tj. sa pojavom supurativnog hidradeinitisa na našem materijalu kao i racionalnu terapiju koja ima za cilj da što pre vrati pacijenta osnovnoj delatnosti bez komplikacija i stanja koja onemogućavaju ostvarenju ovog cilja. Savremene medicinske tehnologije su na visokom stepenu korelacije sa savremenim zdravstvenim menadžmentom. Zdravstveni menadžeri i iskusno medicinsko osoblje kome je poverena organizaciona i upravna funkcija trebaju biti jedan tim, sa istim ciljem razvoja zdravstvenih ustanova i usluga. Metodologija i rezultati rada Zdravstveni menadžment u dobrom delu treba da unapredi sistem rada i poslovanja sa aspekta efikasnosti, ali ne može da unapredi tehnologiju zdravstvenih usluga u svim oblastima medicine bez njene modernizacije i kupovine savremenih aparata i uređaja. Od ukupnog broja pacijenata 43, 20 je bilo ženskog pola a 23 muškog. - sportista 8, dok je 10 žena radilo u teškim radnim uslovima, jedna pacijentkinja je bila medicinska sestra, a jedna je bila kancelarijski službenik, - kod muškaraca: sportista je bilo 10, a radnika u teškim uslovima 10 i 3 kancelarijska službenika. Najveći broj operisanih pacijenata ženskog pola bilo između 19 i 29 godina, dok je kod muškaraca pik bio dvostruk tj. između 22 i 31 godinu i između 40 i 42 godine. Upoređujući naš materijal sa literaturnim vidimo da je u našoj studiji bilo više pacijenata muškog pola, i da su pacijenti obično bili nešto drugačije raspoređeni po godinama nego kod velikih serija u literaturi. Razlog ovome je što smo naša istraživanja fokusirali na specifičnu grupu, dakle na sportiste aktivne i rekreativce i osobe koji su se preterano znojile zbog prirode posla kojim su se bavili. Kod svih od 43 pacijenta urađeno je ispitivanje o vrsti sportske aktivnosti, dužini bavljenja sportom i način kako su sprovodili sistemske i lokalne preventivne radnje da bi se izbegli faktori koji bi mogli uzrokovati HSA. Analizirajući podatke koji su dobijeni od ispitanika može se reći da su svi imali faktore, jedan ili više, koji pogoduju nastanku oboljenja, da su svi tretirani konzervativno i da su svi imali jednu ili više hirurških operativnih procedura. Kod troje je rađen deroofing u više seansi uz poboljšanje, kod ostalih su rađene ekscizije koje su ili ostavljanje da zarastaju per sekundam ili su primarno zatvarani kada su manji, ili su postavljani kutani slobodni režnjevi. Kod nekoliko su rađene „z” plastični postupci obično kod recidiva. Svi su imali jedan ili više recidiva tokom trajanja bolesti i svi su operisani najmanje jedan put a neki i više puta zbog recidiva koji nije dobro reagovao na konzervativnu terapiju. Kod nas su došli sa recidivom. Na našem materijalu bilo je najveći broj sa aksilarnom regijom i to kod ženskih pacijenata 16 a kod muških 14. Sa promenom u glutelnom predelu bilo je 2 ženska pacijenta i 3 muška. Perianalne regije je bila zastupljena, na našem materijalu, kod 5 pacijenata i to samo kod muških pacijenata, a genitofemoralna regija je bila zahvaćena kod jedne ženske osobe i kod jednog muškog pacijenta. Kod jedne ženske pacijentkinje smo imali promenu na vratu. Imali smo 7 ranih komplikacija i to neposredno krvavljenje nakon operativnog zahvata, jednu produženu sekreciju iz rane, i nekoliko apikalnih nekroza, dok smo na našem materijalu imali samo dve teške kasne komplikacije samog oboljenja tj maligne alteracije, i dve opšte komplikacije, jednu postoperativnu depresiju i pacijenta koji je u okviru oboljenja imao znake amiloidoze ali je sam tretman pomogao izlečenju. Važno je da nismo imali niti jedan slučaj postoperativnog limfedema ruke kod aksilarne forme niti pojavu disfunkcija usled ožiljaka čime smo utvrdili razloge našeg cilja. Koristili smo Dinamičnu Sartoriusovu kliničku procenu (4) i PGA klasifikaciju. Sartorius staging system je više primenjljivi u praksi od Hurleyevog. Ovim sistemom se bolje može proceniti mogućnost terapijskog pristupka i pratiti efekat. Na našem materijalu smo imali najteže kliničke slike koje se mogu svrstati u grupu 5 i 6 po PGA klasifikaciji tj. sa skorom od 24 do 38 po Sartoriusu. Zaključci: Naša grupa pacijenta na koju smo se fokusirali je bila ograničena uslovima u smislu pojačanog znojenja tokom aktivnosti. Drugo, pacijenti u toj grupi su imali teške zapuštene oblike jer se radilo o grupi pacijenata koji su imali dugotrajan neuspeo tretman bilo konzervativni bilo hirurški sa jednim ili više recidiva. Treće, izdvojili smo grupu koja je imala potrebu za što bržu i potpuniju, rehabilitaciju u vidu funkcionisanja nakon operacije. Upotrebom mikrohiruških rekonstruktivnih procedura smatramo da smo postigli kvalitetan rezultat kako u pogledu radikalnosti tako i u pogledu funkcionalnosti koja je bila izuzetno važna za ovako oformljenu grupu pacijenta. Rezultati koje smo prikazali kao praćenje pacijenta posle operacije daje nam za pravo da sugerišemo da se ove procedure trebaju primenjivati i u ranijim stadijumima bolesti. Prvo izbegavaju se recidivi, koje mi nemamo nakon ovih operacija. Drugo izbegavaju se komplikacije, za koje se mogu reći da su statistički zanemarljive na našem materijalu, iako se radi o najtežim slučajevima. Treće, komplikacije koje izazivaju nefunkcionalnost su gotovo zanemarljive, kao i estetski momenat posle operacija. Treba napomenuti da ovakav prustup zahteva iskustvo u primeni ovih vrlo zahtevnih procedura koje prikazujemo u daljem tekstu. Incidenca supurativnog hidradenitisa je visoka u opštoj populaciji, kako smo prikazali. Kod osoba koji se pojačano znoje, kao sportisti, rekreativci ili osobe koje rade u neadekvatnim uslovima a koja pogoduju znojenju, ova bolest ima poseban značaj. Značajno je da ova grupa ugrožava svoju osnovnu delatnost dugotrajnošću bolesti, ponovljenim tretmanima a naročito komplikacijama, koje sa jedne strane mogu biti životno ugrožavajuće, a sa druge, mogu izazvati određeni manji ili veći stepen nefunkcionalnosti. Kompilkacije kod Hidradenitisa su česte. Može se reći da one predstavljaju deo kliničke slike. Dijapazon je širok, od infekcija i reakcije organizma u vidu celulitisa u akutnim stadijumima, preko tipične reakcije u vidu neracionalnog „ograničenja” fokusa hronične infekcije, u tzv. „mirnom” periodu, do tzv. sistemskih komplikacija, od kojih neke mogu dovesti do smrti, kao npr. kod amiloidoze sa renalnom insuficijencijom, pa sve do najozbiljnijih tj. karcinoma. S druge strane se ističu komplikacije koje izazivaju određeni stepen smanjenja funkcionalnosti, što posebno kod naše ciljne grupe ima izrazitu važnost. Fibroidna reakcija organizma, kod subakutne i hronične forme infekcije sprečava distribuciju i dejstvo konzervativnih postupaka, a u hirurgiji neadekvatno prepoznavanje granice patološkog supstrata i njeno potpuno odstranjenje. Zato imamo, procentualno gledano, veliki broj recidiva bolesti kako nakon tzv. konzervativnih mera lečenja svih tipova ali i pri „uobičajenim hirurškim postupcima”. Upravo u ovoj činjenici leži razlog čestog neuspeha kako tzv. konzervativnih mera lečenja tako i hirugije. Posmatrajući naš materijal i upoređujući ga sa literaturnim podacima uočili smo trend da se od ranije prihvaćen stepenast pristup terapiji u zavisnosti od kliničko patološkog stadijuma, tj. konzervativnog (medikamentoznog i uoptrebom različitih postupaka, o kojima je bilo reči) preko hirurškog, izmeni. Jasno se vidi i iz literature i sa našeg materijala, da postoji čest neuspeh konzervativnih postupaka sa pojavom recidiva koji mogu voditi i do katastrofalanih posledica, kao karcinoma i opštih komplikacija itd. Sa druge strane kod tzv. „lakih” hirurških postupaka, česta pojava recidiva koja uzrokuje ponovljene operacije, sa dugim rehabilitacionim periodom, sa slabim funkcionalnim rezultatom u osnovi ima slične efekte kao konzervativna terapija. Iz tih razloge postoji jasan razlog da se ove mere lečenja zamene sa agresivnijim ali i produktivnijim postupcima, u kojima plastično rekonstruktivni postupci, posebno primenom mikrohirurške tehnike, daju daleko bolje, brže i kvalitetnije rezultate. Gledano sa stanovišta stejdžing sistema, postoji pomeranje upotrebe ovih plastično rekonstruktivnih mikrohiruških postupaka prema početnijim stadijumima. Ovim se nečesto anulira tzv. „Weste of time“ period. Ovakvo „skretanje“ prema prividno težim operativnim zahvatima u ranim periodima oboljenja ima opravdanje baš u ovoj činjenici. Osim toga u ranijim stadijumima se mogu koristiti i „modifikovane“ tehnike, kao parcijalni muskulokutani flapovi, naprimer, korišćenje manje mase mišića čime se smanjuje mala postoperativna disfunkcija kod originalnih tehnika gde se koristi ceo mišić. Ovo međutim zahteva značajnu edukaciju lekara u primarnoj, sekundarnoj i tercijarnoj zdravstvenoj zaštiti, kako bi se predočili razlozi za ove stavove i kako bi se široko prihvatili takvi stavovi. Obzirom na opšti i specifični morbiditet, kompleksnost problema te veliki broj osoba koji su nefunkcionalni, tj. neproduktivni u kraćem a često i u dužem periodu, nekad i trajno možda bi trebalo razmišljati o stvaranju centra koji bi se bavio svim aspektima ovog oboljenja, prateći trendove u svetu. Smanjenjem ukupnog broja dana trajanja bolesti sa jedne strana i smanjanjem broja komplikacija i pacijenata sa smanjenon funkcionlanošću opravdava ovakav stav, kako sa stanovišta pacijentovog osnovog zahteva da bude izlečen i rehabilitovan u najvećoj mogućoj meri, tako i sa stanovišta društvene zajednice da se pacijent vrati u normalne tokove života u kojima može da joj doprinese. Razvijanje zdravstvenog sistema uticalo je na razvijanje zdravstvenog menadžmenta. Najveći uticaj imalo je što je sistem kasno razvijen te tada bio vrlo komplikovan i kompleksan. I danas je to vrlo komplikovan sistem koji ima uticaj na zdravlje ljudi ali ga i čine brojni delovi. Ovaj sistem je još u fazi razvića.