Procena učestalosti kardiovaskularnih bolesti i poremećaja metabolizma šečera i masti kod pacijenata sa spinalnom mišićnom atrofijom

Abstract

Spinalna mišićna atrofija (SMA) je autozomno-recesivno, progresivno, degenerativno oboljenje motoneurona u prednjim rogovima kičmene i nižim delovima moždanog stabla koje se klinički ispoljava atrofijom i slabošću mišića. Međutim, sve je više dokaza da je SMA zapravo multisistemska bolest, a ne samo bolest motoneurona. Tradicionalno, SMA se deli u četiri tipa (tipovi 1–4) na osnovu uzrasta u vreme početka bolesti i težine bolesti, pri čemu je tip 1 SMA najteži, a tip 4 SMA najlakši oblik bolesti. Cilj: procena prevalencije kardiovaskularnih bolesti i poremećaja metabolizma šećera i masti kod bolesnika sa tipom 2 i 3 SMA, kao i ispitivanje povezanosti ovih poremećaja sa kliničkim karakteristikama pacijenata. Materijal i metode: Ovo je bila studije preseka, sprovedena u periodu od jula 2018. do jula 2019. godine, koja je obuhvatala pacijente sa tipom 2 i 3 SMA uzrasta do 19 godina. Metabolička ispitivanja su učinjena kod pacijenata sa SMA uzrasta ≥2 godine. Presimptomatski pacijenti sa bialelnom delecijom gena za preživljavanje motornog neurona 1 (SMN1) su isključeni iz studije. Pacijenti sa akutnom infekcijom su inicijalno isključeni, ali su mogli da učestvuju u istraživanju nakon izlečenja. Kod svih pacijenata su učinjena odgovarajuća klinička ispitivanja koja su obuhvatala detaljnu anamnezu, fizikalni pregled, testove motorne funkcije, ehokardiografiju, ultrazvuk jetre, elektrokardiografiju, 24-časovni holter monitoring i laboratorijske analize (srčani biomarkeri, nivo glukoze i insulina u serumu, hemoglobin A1c, lipidni profil, testovi za procenu funkcije jetre, C-reaktivni protein [CRP] i nivoi leptina). Kod određenih pacijenata sa tipom 2 i 3 SMA, učinjeni su test oralnog opterećenja glukozom (OGTT), 24-časovni ambulatorni monitoring krvnog pritiska (AMKP) i magnetna rezonanca srca. Za procenu povezanosti između z-skora za indeks telesne mase (ITM) i logaritma HOMA-IR (homeostatski model za procenu insulinske rezistencije), kao i povezanosti između z-skora za obim struka (OS) i logaritma HOMA-IR, korišćena je regresiona analiza i analiza varijanse (ANOVA). Pirsonov koeficijent korelacije i Spirmanov koeficijent korelacije ranga korišćeni su redom za procenu povezanosti između z-skora za ITM i logaritamski transformisanih vrednosti leptina i procenu povezanosti između skora na proširenoj Hamersmitovoj (Hammersmith) skali motorne funkcionalnosti (HFMSE skor) i nivoa leptina. P-vrednost manja od 0,05 je smatrana statistički značajnom. Rezultati: U istraživanje su uključena ukupno 42 bolesnika sa SMA (27 sa tipom 2 i 15 sa tipom 3 SMA) čija je medijana starosti iznosila 7,2 godine (opseg 1,2–18,9 godina). Nijedan pacijent nije imao strukturnu bolest srca, osim jedne pacijentkinje koja je imala prolaps mitralne valvule. Niko od pacijenata nije imao znake srčane disfunkcije. EKG je pokazao sinusnu tahikardiju kod 7 pacijenata (16,7%) i produžen PR interval kod jednog pacijenta (2,4%). Holter monitoring je pokazao benigne ventrikularne aritmije kod 2 pacijenta (4,8%) i retke supraventrikularne ekstrasistole kod jednog pacijenta. Prosečna 24-časovna srčana frekvencija je bila povišena kod 6 pacijenata (14,3%), dok je minimalna frekvencija bila povećana, a maksimalan RR interval snižen kod 23 pacijenta (54,8%). Šest pacijenata (14.3%) je imalo povišen krvni pritisak mereno sfigmomanometrom ili na AMKP-u. Metaboličko ispitivanje je učinjeno kod 37 pacijenata, od kojih je 11 (29,7%) ispunilo kriterijume za predijabetes, ali nijedan nije imao jasno ispoljen tip 2 dijabetesa. Postojala je statistički značajna kvadratna povezanost između z-skora za ITM i logaritma HOMA-IR, F(2, 34) = 22,5, p < 0,001, kao i između z-skora za OS i logaritma HOMA-IR, F(2, 34) = 19,6, p < 0,001. Dislipidemija je otkrivena kod 11 pacijenata (29,7%), a 4 pacijenta (10,8%) su imala steatozu jetre na ultrazvuku...

Spinal muscular atrophy (SMA) is an autosomal recessive, progressive, degenerative disorder of motor neurons in the spinal cord and lower brainstem, manifesting clinically as muscular weakness and atrophy. However, there is growing evidence that SMA is a multi-organ disease rather than just a degenerative disorder of the lower motor neurons. Traditionally, SMA is classified into four types (SMA types 1–4) based on the age of onset and the severity of the disease, with SMA type 1 being the most severe and SMA type 4 the mildest form of the disease. Objective: to estimate the prevalence of cardiovascular diseases and glucose and lipid metabolism disorders in patients with SMA types 2 and 3 and to correlate these abnormalities with patients' clinical characteristics. Material and methods: This was a cross-sectional study of type 2 and 3 SMA patients aged less than 19 years, conducted between July 2018 and July 2019. The metabolic evaluation was performed in patients ≥2 years of age. Presymptomatic siblings with biallelic loss of the survival of motor neuron 1 (SMN1) gene were excluded. Patients with an intercurrent illness were allowed to enter the study after the resolution of the illness. All eligible patients underwent a comprehensive clinical assessment, including complete medical history, physical examination, motor function testing, echocardiography, liver ultrasound, electrocardiography, 24-hour Holter monitoring, and laboratory analyses (cardiac biomarkers, serum glucose and insulin levels, hemoglobin A1c, lipid profile, liver function tests, C-reactive protein [CRP], and leptin levels). A subset of patients underwent oral glucose tolerance test (OGTT), 24-hour ambulatory blood pressure monitoring (ABPM), and cardiovascular magnetic resonance imaging. Regression analysis and the analysis of variance (ANOVA) were employed to estimate the relationship between body mass index (BMI) z-score and the logarithm of homeostasis model assessment of insulin resistance (HOMA-IR) as well as the relationship between waist circumference (WC) z-score and the logarithm of HOMA-IR. Pearson correlation coefficient and Spearman's rank correlation coefficient were used to estimate the relationship between the BMI z-score and the log-transformed leptin levels and between the expanded Hammersmith Functional Motor Scale (HFMSE) score and leptin levels, respectively. A p-value of less than 0.05 was considered statistically significant. Results: In total, 42 SMA patients (27 type 2, 15 type 3) with a median age of 7.2 years (range 1.2–18.9 years) were enrolled. No patient had structural heart disease except for one with mitral valve prolapse. None had signs of ventricular dysfunction. ECG showed sinus tachycardia in 7 patients (16.7%), and prolonged PR interval in one (2.4%). Holter monitoring detected benign ventricular arrhythmias in 2 patients (4.8%), and rare supraventricular premature beats in one. The mean 24-hour heart rate was elevated in 6 patients (14.3%), while the minimum heart rate was increased and the maximum RR interval decreased in 23 (54.8%). Six patients (14.3%) had high blood pressure as determined by sphygmomanometry or ABPM. Thirty-seven patients underwent metabolic evaluation. Of them, 11 patients (29.7%) met the criteria for prediabetes, but none had overt type 2 diabetes. There was a statistically significant quadratic relationship between the BMI z-score and the logarithm of HOMA-IR, F(2, 34) = 22.5, p < 0.001, as well as between the WC z-score and the logarithm of HOMA-IR, F(2, 34) = 19.6, p < 0.001. Dyslipidemia was detected in 11 patients (29.7%), and 4 (10.8%) had hepatic steatosis on ultrasound. Sixteen patients (43.2%) had at least one abnormal finding (prediabetes, dyslipidemia, or hepatic steatosis); all but one were non-ambulatory and 12 (75%) had BMI ≥85th percentile...