Uticaj tehnike anestezije i anatomskih parametara na kliničke efekte anestezije prednjeg segmenta gornje vilice palatinalnim pristupom

Abstract

Značaj lokalne anestezije u svetu stomatologije nikako ne može biti podcenjen. Lokalna anestezija je omogućila da vremenom stomatološka intervencija počne da predstavlja komforno i bezbolno iskustvo za pacijente. Ona, takođe, omogućava i samim stomatolozima potpunu smirenost i skoncentrisanost TOKOM rada. Upotreba lokalne anestezije u stomatologiji i njena primena kako kod odraslih pacijenata tako i kod dece, zahteva temeljno poznavanje anatomije orofacijalne regije, farmakologije i farmakokinetike lokalnih anestetika, kao i različitih tehnika kojima se aplikuje lokalni anestetički rastvor. Pored toga. naravno, neophodno je i poznavati kako lokalne tako i sistemske komplikacije koji mogu nastati kod pacijenata, a kao posledica primene lokalnih anestetičkih rastvora. Cilj - Cilj ovog istraživanja je da se ispita efikasnost anestezije prednjeg segmenta gornje vilice primenom standardne tehnike lokalne anestezije, kao i efikasnost anestezije prednjeg segmenta gornje vilice primenom tehnike lokalne anestezije sa palatinalnim pristupom uz upotrebu karpul brizgalica, odnosno efikasnost anestezije prednjeg segmenta gornje vilice primenom tehnike lokalne anestezije sa palatinalnim pristupom uz upotrebu aparata za kompjutersko aplikovanje lokalnog anestetičkog rastvora. Komttarirati međusobne rezultate i kliničku efikasnost primenjenih tehnika, kao i analizirati gustinu kosti u ispitivanoj regiji gornje vilice primenom trodimenzionalne radiografije. Materijal i metod - Klinička ispitivanja efikasnosti postignute anestezije gornjeg zubnog spleta obavljena su na odeljenju Oralne hirurgije Stomatološkog fakulteta u Pančevu, u periodu od januara 2013 godine do jula meseca 2014 godine. U ovo istraživanje su uključeni paciJenti kojima je trebalo anestezirati gornji zubni splet radi bezbolne intervencije na nekom od zuba koji pripadaju prednjem segmentu gornje vilice (sekutića, očnjaka ili premolara). Od ukupno 570 pacijenata koji su se obratili odeljenju oralne hirurgije u navedenom periodu, njih 203 je ispunjavalo potrebne kriterijume i na osnovu toga je bilo uvršteno u ovo istraživanje. Ukupan broj pacijenata od njih 203, je podeljen u četiri grupe. U prvoj, drugoj i trećoj grupi se nalazio 51 pacijent, pri čemu su pacijenti iz prve grupe primali anesteziju palatinalnom tehnikom, primenom karpul brizgalica, pacijenti iz druge grupe su anestezirani primenom standardne tehnike pleksus anestezije gornjeg zubnog spleta, takođe karpul brizgalicama, dok su pacijenti iz treće grupe anestezirani tehnikom palatinalnog pristupa primenom aparata za kompjutersko administriranje lokalnog anestetičkog rastvora. Četvrtu grupu ispitanika je činilo 50 pacijenata kod kojih je bila izvršena analiza anatomskih parametara ispitivane regije, a na osnovu dobijenih radiografija primenom trodimenzionalne tehnike rediografije. Rezultati - Osnovna statistika kojom opisujemo vreme potrebno za početak delovanja anestezije pokazuje da postoje razlike između tri tipa anestezije. Srednja vrednost za početak delovanja kada je reč o primenjenoj palatinalnoj tehnici uz primenu karpul brizgalica je slična onoj za pleksue anesteziju - oko četiri i no minuta. Za palatinalnu tehniku anesteziranja uz pomoć aparata za kompjutersko aplikovanje lokalnog anestetičkog rastvora ovo vreme je znatno kraće i iznosi manje od tri i no minuta. Najbolji rezultat za palatinalni pristup i pleksus anesteziju je bio dva minuta, a za kompjutersko aplikovanje anestetika samo jedan minut. Najlošiji rezultat (najduže vreme potrebno da anestezija počne da deluje) za palatinalnu tehniku anestezije je deset minuta, dok je za pleksus i kompjutersko aplikovanje anestezije bio sedam minuta. Ove ekstremne vrednosti za sva tri tipa anestezija bile su prisutne kod malog broja pacijenata (2-6%). Statistička obrada podataka koji govore o širini polja postignute anestezije predstavljenom broJem zuba na kojima je dobijen efekat pulpne anestezije govore da kada je reč o bilo kojoj od dve primenjivane palatinalne tehnike anestezija, je najčešće postizana na pet zuba, dok je najčešći broj anesteziranih zuba kada je reč o standardnoj tehnici anesteziranja bio jedan. Najbolji rezultat dobijen nakon primene standardne tehnike anesteziranja jeste anesteziranost tri zuba, ali je on dobijen u svega 4% slučajeva. Relativno visok procenat anesteziranosti pet zuba se pojavljuje kao najbolji odgovor u obe grupe padijenata anesteziranih palatinalnim pristupom, i to 41% kada je korišćena karpul brizgalica i 53% kada je korišćen aparat za kompjutersko apliovanje lokalnog anestetičkog rastvora. Testiranjem razlika objektivnih parametara uspešnosti anestezija dobijene su značajne razlike za sve četiri osobine (P<0,05 za sve četiri osobine). Vreme potrebno za početak delovanja anestezije je statistički značajno kraće kod kompjuterski aplikovane anestezije u odnosu i na palatinalnu tehniku i na pleksus anesteziju. Širina polja delovanja kod palatinalne tehnike i kompjuterske aplikacije je značajno veće u odnosu na pleksus, dok se ne razlikuje značajno za dva tipa palatinalnih tehnika anestezije. Test vitaliteta pokazuje statistički značajno različite rezultate između primenjenih palatinalnih tehnika anestezija pri čemu su vrednosti dobijene merenjem testa vitaliteta veće kod kompjuterske tehnike anesteziranja. Multivarijanta analiza, kao što je i očekivano, pokazuje značajne razlike između tri tipa anestezije kada se posmatraju zajedno sva četiri objektivna parametra uspešnosti anestezije. Statistička analiza razlika izračunatim na osobinama dobijenim uz pomoć CBCT-a je rađena na uzorku od 50 pacijenata (df=49). Testiranjem razlika između debljine korteksa na različitim mestima (debljine koštanog korteksa sa vestibularne strane i debljina koštanog kotreksa sa palatinalne strane ispitivane anatomske regije) dobijene su značajne razlike prilikom oba poređenja (P=0.0001). Debljina korteksa vestibularno je statistički značajno manja od debljine korteksa palatinalno. Razlike između gustine kosti na različitim mestima takođe su statistički značajne za data poređenja (P=0.0001 za oba poređenja). Gustina kosti na mestu uboda je statistički značajno manja od gustine kosti distalno i medijalno od mesta uboda. Zaključak - Ha osnovu sprovedenog istraživanja, postavljenih ciljeva i potvrđene hipoteze istraživanja, izloženih i analiziranih rezultata efikasnosti anestezije prednjeg segmenta gornje vilice primenom standardne tehnike lokalne anestezije i tehnike sa palatinalnim pristupom. mogu se izvesti sledeći zaključci: Obe tehnike lokalne anestezije koje eu primenjivane u ovom istraživanju pokazale su se kao efikasne u postizanju anestezije prednjeg segmenta gornje vilice, i primenjive su u svakodnevnoj stomatološkoj praksi. Komparativnom analizom merenih parametara anesteziJe, uočeno je da ne postoji statistički značajna razlika između primenjivanih tehnika aplikovanja lokalnog anestetičkog rastvora, kada je u pitanju frekvencija anestezije, latentni period i intenzitet postignute anestezije. Postoji statistički značajna razlika kada se posmatra postignuta širina anesteičkog polja koja je bila značajno veća kada je primenjivana tehnika anesteziranja gornjeg zubnog spleta palatinalnim pristupom. Primenom tehnike anesteziranja gornjeg zubnog spleta palatinalnim pristupom izostaje neprijatan osećaj utrnulosti gornje usne. Prednost anesteziranja gornjeg zubnog spleta palatinalnim pristupom, koja je uočena TOKOM OVOG istraživanja, jeste mogućnost da se primenom ove tehnike lokalne anestezije postigne efekat lokalnog anestetičkog rastvora na većem broju zuba gornje vilice, jednokratnim aplikovanjem minimalne količine anestetika, čime se mogućnost komplikacija lokalne anestezije svodi na najmanju moguću meru. Anatomski kriterijumi mereni u ispitivanoj regiji govore da kada se posmatra debljina koštanog korteksa, lakša difuzija lokalnog anestetičkog rastvora je omogućena kada se on aplikuje sa vestibularne strane, ali da je istovremeno najmanja gustina kosti u ispitivanoj regiJi izmerena na mestu uboda kada je reč o primeni palatinalne tehnike aplikovanja lokalnog anestetičkog rastvora.