Optička detekcija ostataka supernovih i uticaj njihove emisije u liniji H[alfa] na određivanje stope formiranja zvezda

Abstract

U ovoj disertaciji je analiziran uticaj zracenja ostataka supernovih (OSN) u liniji H na stopu formiranja zvezda (SFZ) odredenu na osnovu emisije u ovoj liniji. Pri- kazana je detekcija 16 optickih OSN, od strane autora ove disertacije, u delu galaksije IC342, kao i dva potencijalna OSN u galaksiji NGC 185. Posmatranja su realizovana pomocu dvometarskog teleskopa na Nacionalnoj astronomskoj opservatoriji Rozen u Bugarskoj, koriscenjem uskopojasnih ltera: H, [S ii] i kontinuum ltera na tala- snoj duzini bliskoj talasnim duzinama ove dve linije. Takode, u sklopu rada na ovoj disertaciji, pretrazena je literatura kako bi se sastavila lista svih opticki detektovanih OSN van nase Galaksije. Prilikom odredivanja stope formiranja zvezda iz linije H, polazna pretpostavka je da zracenje potice iz jonizovanog gasa koji okruzuje mlade zvezde, tj iz tzv. Hii regiona. Zbog toga opticko zracenje ostataka supernovih u liniji H ,,kontaminira" uks na osnovu koga treba da se odredi SFZ. Nalazimo da je srednja vrednost udela H uksa OSN u ukupnom uksu galaksije, za uzorak od 18 galaksija sa optickim OSN, 5 5%. Zbog postojanja posmatrackih selekcio- nih efekata, ovaj procenat predstavlja tek donju granicu kontaminacije ukupnog H

uksa galaksije zracenjem OSN. Za M83, galaksiju sa najvecim brojem detektova- nih optickih OSN, ovaj procenat je 9%, i ocekujemo da je ovaj broj blizu stvarnog procenta zagadenja u spiralnim galaksijama. Na primeru dva specicna slucaja, patuljastih galaksija Holmberg IX i NGC 185, pokazujemo da H uks proizveden od strane ostataka supernovih, ali i drugih objekata koji ne ukazuju na radanje zvezda, moze biti daleko veci, cak do deset puta, od onog uksa koji proizvode Hii regioni.

In this dissertation we discuss in uence of H emission from supernova remnants (SNRs) on H derived star formation rates (SFRs). We present the detection of 16 optical SNR candidates in a part of nearby spiral galaxy IC342, and two more poten- tial SNRs in NGC 185 galaxy. The candidates were detected by applying [S ii]/H ratio criterion on observations made with the 2 m telescope at Rozhen National Astronomical Observatory in Bulgaria. Also, in this dissertation we present the most up-to-date list of nearby galaxies with optically detected SNRs. When deri- ving H star formation rates, assumption is that the radiation is coming from the ionized gas surrounding hot and young stars { Hii regions. In this case, emission from SNRs contaminates H ux used to derive SFR. We found that the contribu- tion of SNRs' ux to the total H ux, for 18 galaxies in our sample of galaxies with optical SNRs, is 5 5%. Due to the observational selection effects, the SNR contamination of SFRs derived herein represents only a lower limit. M83 is the galaxy with the most detected optical SNRs and in this galaxy SNRs account for 9 per cent of the total H emission. We expect that fraction similar to this would be close to the real contribution of SNR emission to the total H emission in spiral galaxies. Using two dwarf galaxies as an example, Holmberg IX and NGC 185, we show that the contamination of H ux by SNRs, or other sources, can be much larger, up to ten times higher than total H ux coming from Hii regions of the observed galaxy.