Faktori rizika, prognostički faktori i kvalitet života u obolelih od malignih tumora usne šupljine i ždrela

Abstract

aligni tumori predstavljaju značajan medicinski problem i imaju veliki socijalno-ekonomski značaj. Česta su oboljenja u svim delovima sveta i zabrinjavajuća je sve veća učestalost malignih tumora i pomeranje starosne granice ka mlađim populacionim grupama. Među uzrocima smrtnosti nalaze se u svetu i kod nas na drugom mestu posle oboljenja kardiovaskularnog sistema. Značajna nova otkrića u oblasti dijagnostike i terapije su dovela do bitnog povećanja dužine preživljavanja obolelih što je aktuelizovalo pitanje kvaliteta života obolelih. Lečenje obolelih od malignih tumora usne šupljine i ždrela je složen medicinski i psihosociološki problem, zato što su operacije ovih tumora mutilantne i bitno menjaju način i kvalitet života; bolest kao takva uslovljava smanjenje radne sposobnosti, a nakon lečenja je neophodna kompletna psihološko-socijalna i fonijatrijska rehabilitacija. U cilju podizanja kvaliteta života obolelih i lečenih od malignih tumora usne šupljine i ždrela potrebna je sistematska, multidisciplinarna rehabilitacija bolesnika i edukativna adaptacija njegove okoline. Ispitivanje faktora rizika za nastajanje ovih malignih tumora omogućava nova saznanja koja se koriste pre svega u prevenciji bolesti. Praćenje dužine preživljavanja daje smernice u planiranju terapijskih modaliteta. Cilj rada je bio da se analizira kretanje obolevanja i umiranja od malignih tumora usne šupljine i ždrela tokom trinaest godina na području centralne Srbije; da se ispita kvalitet života obolelih od ovih malignih tumora u odnosu na demografske karakteristike, težinu kliničke slike i psihosocijalne parametre; da se identifikuju potencijalni faktori rizika za nastanak malignih tumora usne šupljine i ždrela i da se analizira trogodišnje preživljavanje obolelih. Metod. Analiza obolevanja od malignih tumora usne šupljine i ždrela je vršena korišćenjem podataka Instituta za javno zdravlje Srbije ,, Dr Milan Jovanović –Batut“ u Beogradu, a podaci o umrlima su dobijeni iz nepublikovanog materijala Zavoda za statistiku...

Introduction. Malignant tumours represent a significant medical problem, with a considerable socio-economic impact. The disease is common in all parts of the world, with a worrying tendency of prevalence of malignant tumours and lowering of the age limit to include younger population groups. It is the second leading cause of death, both globally and in our country, after cardiovascular disease. Major new diagnostic and therapeutic discoveries resulted in a significantly enhanced length of survival for patients, which brought to the fore quality of life issues for patients. The treatment of patients with malignant tumours of the oral cavity and pharynx is a complex medical and psycho-social problem, as surgical treatment of these tumours tends to cause disfiguring and significantly alters the way and quality of life; the disease in itself causes reduced working abilities, and a full psycho-social and phoniatric rehabilitation is required once treatment is completed. Improving the quality of life of diseased and treated patients with malignant tumours of the oral cavity and pharynx requires systematic, multi-disciplinary rehabilitation of patient and an educational adaptation of his/her environment. Research into risk factors for the development of these malignant tumours provides new insights which are primarily used in prevention of disease. Monitoring of the length of survival provides guidelines for planning treatment modalities. The goal of this paper was to analyse incidence and mortality rates for malignant tumours of the oral cavity and pharynx over the thirteen years in central Serbia; to investigate the quality of life of patients with this type of malignant tumour in relation to demographic characteristics, severity of clinical presentation and psycho-social parameters. To identify potential risk factors for developing malignant tumours of the oral cavity and pharynx and to analyse a three-year survival period of patients...