Povezanost ranih maladaptivnih shema sa socijalnom kompeticijom na dečijem uzrastu

Abstract

Rane maladaptivne sheme (RMS) prvi put se pojavljuju kao glavni konstrukt u okviru Jangove shema terapije (Young, Klosko & Weishaar, 2003). One se definišu kao obuhvatni, samougroţavajući obrasci razmišljanja, emocionalnog i telesnog reagovanja. Ono što je karakteristično za ove obrasce jeste da se oni razvijaju u periodu detinjstva i adolescencije, ali da se zadrţavaju i ponavljaju tokom odraslog doba. Po pretpostavkama shema terapije, RMS su karakteristične za klijente sa nekim od poremećaja ličnosti i hroničnim afektivnim poremećajima. Po Jangu, na formiranje RMS utiču rana nepovoljna iskustva iz sredine, koja se ogledaju u frustraciji bazičnih emocionalnih potreba deteta, kao i temperament. U rana nepovoljna iskustva spadaju iskustva iz socijalne sredine, pre svega iz primarne porodice – iskustva sa jednim ili oba roditelja, a zatim i iskustva sa vršnjacima u školi i okolini tokom detinjstva i adolescencije. Pripadnost vršnjačkoj grupi posebno je vaţna u periodu srednjeg detinjstva i adolescencije za formiranje identiteta osobe, a istovremeno, negativna iskustva u odnosima sa vršnjacima u ovom razvojnom periodu mogu doprineti razvoju psihopatologije. Predmet našeg rada je ispitivanje povezanosti disfunkcionalnih ponašanja dece, koja se manifestuju u vršnjačkoj grupi, i odreĎenih RMS. Kako bismo ispitali ovu povezanost uveli smo konstrukt socijalne kompetencije. Prema definiciji socijalna kompetencija uključuje socijalna, emocionalna i kognitivna znanja i veštine koja su detetu potrebna kako bi postiglo svoje ciljeve i bilo efikasno u interakciji sa drugima (Davidson, Welsh & Bierman, 2006)...