Туморско пупљење и неоангиогенеза као прогностички фактори карцинома дебелог црева

Abstract

Uvod: Tumorsko pupljenje i angiogeneza su jako aktuelni parametri koji se prate kod karcinoma debelog creva, a često se dovode u vezu sa preživljavanjem ovakvih pacijenata. Izraženo tumorsko pupljenje upućuje na dediferencijaciju tumora i predstavlja važan znak tumorske invazije. Ćelije koje su se odvojile od tumorske mase, izgubile su kontaktne veze, pa lakše metastaziraju. Sa druge strane, za rast tumora je neophodan i sinhroni rast krvnih sudova. Povećavanje vaskularizacije angiogenezom, povećava verovatnoću da će tumorske ćelije ući u cirkulaciju i izazvati pojavu udaljenih metastaza. Tumorsko pupljenje i neoangiogeneza su potencijalni pokazatelji agresivnijeg ponašanja karcinoma debelog creva u budućnosti. Cilј: Osnovni cilј istraživanja je bio ispitati histopatološke karakteristike karcinoma kolona, pre svega stepen tumorskog puplјenja i broja kapilarnih krvnih sudova u odnosu na histološki stepen diferencijacije tumora, patološki stadijum tumora i njegov metastatski potencijal. Odrediti zastuplјenost tumorskog puplјenja i MDV (microvasvcular density) u odnosu na morfometrijske parametre tumora (veličina, makroskopski tip tumora, histološki tip tumora, stepen invazije u stromu, prisustvo limfocita u stromi ispod tumora i sl.). Osim toga, ispitati stepen ekspresije CD 105 (Endoglin) receptora kod karcinoma debelog creva, kao i komparacija stepena ekspresije CD 105 receptora (Endoglina) i MVD. Metode: Istraživanje je sprovedeno na Medicinskom fakultetu u Prištini sa sedištem u Kosovskoj Mitrovici, na odseku za patologiju, i laboratoriji Instituta za patologiju, Univerziteta u Beogradu. Rađena je retrospektivna kohortna studija koja je sprovedena na operativnom materijalu 102 pacijenta sa karcinomom debelog creva. Broj detekrovanih tumorskih pupolјaka podelјen je u dve grupe: nizak nivo tumorskih pupolјaka (manje od 10), i visok nivo, kada je prisutno više od 10 puplјaka na polјu uvećanja x200. Nakon imunohistohemijskog bojenja sa CD 105, kao markerom endotelnih ćelija, određena je gustina mikroskopskih krvnih sudova (MVD). Broj novonastalih KS je na osnovu medijane 6 klasifikovan u dve grupe: grupa sa niskim stepenom angiogeneze i grupa sa visokim stepenom angiogeneze. U statističkoj analizi korišten je X² test, Fisher-ov test, univarijantna regresiona analiza. Uticaj pokazatelјa na prognozu preživlјavanja analiziran je metodom multivarijatne regresije tj. Cox-ovim regresionim testom. Statistička obrada podataka je urađena u IBM – SPSS Statistics v. 20, softverski paket za Windows, pri čemu je p ≤ 0.05 smatrano za statistički značajnu vrednost. Kada je vrednost p ≤ 0,01, rezultat je smatran visoko statistički značajnim. Rezultati: U ovom radu nađeno je da postoji statistički značajna povezanost između “High grade” tumorskog pupljenja sa jedne strane i histološkog gradusa, invazije limfatika, invazije vena, perineuralne invazije, metastaza u regionalnim limfnim nodusima, prisustva mucina i stepena angiogeneze u tumoru sa druge strane. Osim toga nađeno je da postoji statistički značajna povezanost između visokog stepena angiogeneze sa jedne strane i invazije limfatika, stepena ekspresije CD 105 , kao i “High grade” tumorskog pupljenja u tumoru sa druge strane. Zalјučak: Nađena je statistički visoka povezanost između tumorskog pupljenja i neoangiogeneze kod karcinoma debelog creva. “High grade” tumorsko pupljenje se povećava sa povećanjem stadijuma po TNM-u i tumorskim gradusom, dok tumorska angiogeneza nije povezana sa stadijumom i gradusom karcionoma debelog creva.