Procena kvaliteta života kod bolesnika sa trajnom kolostomom

Abstract

Uvod. Uprkos činjenici da je kolostoma intervencija koja se izvodi sa visokim procentom uspešnosti, ona za pacijenta predstavlja narušavanje njegovog fizičkog i psihološkog integriteta, što utiče na predstavu o samom sebi, socijalne i funkcionalne kapacitete i ima veliki uticaj na kvalitet života pacijenta. Ciljevi. Ciljevi istraživanja bili su procena kvaliteta života kod bolesnika sa trajnom kolostomom, procena depresivnosti kod bolesnika sa trajnom kolostomom i procena uticaja depresivnosti na kvalitet života kod bolesnika sa trajnom kolostomom. Metodologija. Istraživanje je bilo dizajnirano po tipu prospektivne studije, sprovedeno u Ambulanti za koloproktologiju Poliklinike Kliničkog centra Vojvodine. U prvoj fazi istraživanja pregledom pacijenata i operacionih lista na Klinici za abdominalnu, endokrinu i transplantacionu hirurgiju Kliničkog centra Vojvodine i broja kolostoma urađenih u periodu između 1.9.2015. godine i 1.8.2016. godine iz operacionih protokola izdvojeni su svi pacijenti kojima je u tom periodu izvedena trajna kolostomija i potom procenjena podobnost za uključivanje u studiju. Ispitanici su anonimno popunjavali upitnik mesec, tri i šest meseci nakon operacije. Instrument se sastojao od nekoliko celina kojima su ispitivani sociodemografski podaci, kvalitet života, skala telesnog izgleda, skala samopoštovanja i Bekova skala depresije. Statistička obrada podataka urađena je u program SPSS for Windows v18. Primenom metoda deskriptivne statistike numeričke kontinuirane varijable prezentovane su kao srednje vrednosti i standardne devijacije (SD) sa rasponom vrednosti, dok su kategorijske varijable prikazane kao apsolutne i relativne vrednosti, odnosno distribucije frekvencija. Za utvrđivanje značajnosti razlika korušćeni su χ2 test za opisne varijable, a za numeričke varijable parametrijski testovi (t-test i jednosmerna analiza varijanse ANOVA) i neparametrijski testovi (Man-Whitney test i Kruskal Wallis test). Za ponovljena merenja (3 meseca i 6 meseci) korišćeni su odgovarajući testovi uparenosti za ponovljena merenja. Rezultati. Vrednosti kvaliteta života imale su statistički značajan porast trećeg i šestog meseca u nakon operativnog izvođenja kolostome u odnosu na anketiranje sprovedeno mesec dana nakon operacije. Skala telesnog izgleda i skala samopoštovanja takođe su imale značajno više vrednosti tri i šest meseci nakon operacije poredeći sa vrednostima mesec dana nakon izvođenja kolostome. Prvog meseca udeo osoba sa depresivnim tegobama iznosio je 57,1%, da bi u narednim fazama istraživanja došlo do značajnog pada (41,1% trećeg i 32,1% šestog meseca). Zaključak. Najlošije vrednosti svih parametara iskazane su mesec dana nakon operacije, ali vremenom dolazi do statističkog porasta vrednosti. Bolesnici koji imaju znake depresivnosti imaju značajno lošiji kvalitet života od bolesnika sa trajnom kolostomom koji nemaju znake depresivnosti.

Introduction. Despite the fact that colostomy can be described as an intervention with high success rates, for the patient it represents deterioration of their physical and psychological integrity, which influence the body self image, social and functional capacities and influence the quality of life. Aim. Assessment of quality of life of patients with the permanent colostomy, assessment of depression among patients with the permanent colostomy and assessment of depression influence on quality of life of the patients with the permanent colostomy. Methodology. This was a prospective study performed at the Ambulance for coloproctology at the Polyclinic of Clinical Center of Vojvodina. In the first phase evaluation of patients and medical records of colostomies between 1.9.2015-1.8.2016. at the Clinic for abdominal, endocrine and transplantation surgery in the Clinical Center of Vojvodina was performed. Patients who were selected were assessed for enrolment in the study. Participants anonymously fulfilled the questionnaire a month, three months and six months after the surgery. The study instrument comprised of several parts (sociodemographic data, quality of life assessment, body image scale, self esteem scale and Beck’s depression inventory. Survey data were analysed in SPSS 18.0. Descriptive analysis included the total value expressed in absolute and relative numbers, mean values and standard deviation. The χ2 test, Man-Whitney test, Kruskal Wallis test, t-test and one-way ANOVA were used to test for difference between sub groups. For repeated measuring appropriate tests were performed. Results. Quality of life was statistical significantly improved three and six months after the surgery, comparing to a survey performed one month after colostomy. Body image scale and Self esteem scale also showed significantly higher values three and six months after colostomy, comparing to the first month. A month after the surgery percentage of participants with depressive symptoms was the highest (57.1%), but in the next phases of the survey significant decline was observed (41,1% three and 32,1% six months after the surgery). Conclusion. The lowest parameters were observed a months after the surgery, but they significantly improved three and six months later. Colostomy patients with depressive symptoms had significantly worst quality of life comparing to their peers without depressive symptoms.