Razvoj hibridnog višekriterijumskog modela u fazi okruženju za prioritizaciju pozdanosti dobavljača u rudarskim sistemima

Abstract

Pravilan izbor dobavljaĉa danas ima izuzetan znaĉaj za poslovanje i za sveukupni uspeh kompanije. Sa sve većim i intenzivnijim razvojem informacionih tehnologija, tj. uvoĊenjem popularnih programa, dolazi do konstantnog poboljšanja u domenu inţenjeringa, logistike i upravljanja proizvodnjom, što zahteva bolje i ĉvršće veze sa dobavljaĉima. Kao rezultat svega toga dolazi do smanjenja potrebnog vremena za nabavku (dobara, usluga ili radova), tj. izvesnijih isporuka taĉno na vreme i povećanja kvaliteta (dobara, usluga ili radova) u lancima snabdevanja proizvodnih sistema. U sluĉaju da je kompanija smanjila broj dobavljaĉa u svojoj bazi dobavljaĉa, a sa manjim brojem dobavljaĉa ispunjava dugoroĉnije ugovore, dolazi do smanjenje ţelje za promenom postojećih dobavljaĉa. Ovo je dodatni imperativ zašto je izbor pouzdanih dobavljaĉa izuzetno vaţna aktivnost u proizvodnim sistemima. Danas, eminentni dobavljaĉi ukljuĉuju mnogobrojne resurse kako bi ocenili performanse dobavljaĉa i njihove sposobnosti u razliĉitim sferama. Sam proces izbora dobavljaĉa je postao toliko znaĉajan da ekspertski timovi bivaju angaţovani za izvršenje ovih zadataka (ocenjivanje i rangiranje dobavljaĉa). Dakle, racionalna odluka o izboru dobavljaĉa moţe umanjiti ili ukloniti mnoge probleme u poslovanju kompanija. Cilj ove doktorske disertacije jeste da ukaţe i objasni mogućnosti unapreĊenja donošenja odluke o izboru poverljivog (pouzdanog) dobavljaĉa u proizvodnim sistemima. Izbor se vrši na osnovu unapred odreĊenih kriterijuma koje obiĉno definiše naruĉilac. Kada kod izbora pouzdanog dobavljaĉa postoji manji broj dobavljaĉa, izbor je jednostavan, jer su utvrĊeni kvantitativni kriterijumi koji se mogu meĊusobno uporeĊivati, ali u situacijama u kojima se nalazi veliki broj dobavljaĉa, kako danas, realan ţivot i praksa nameću, izbor najpoverljivijeg dobavljaĉa vrši se na osnovu kvalitativnih i kvantitativnih kriterijuma i metoda. U disertaciji je predstavljen sistem za podršku odluĉivanju zasnovan na konceptu višekriterijumskog odluĉivanja i teorije fazi skupova. Na osnovu definisanog originalnog integralnog AHP – PROMETHEE/GAIA – AHP –TOPSIS model u fazi okruţenju, kao i fazi set model sa MAX-MIN kompozicijom za prioritizaciju pouzdanosti dobavljaĉa – na bazi njihovih performansi i uĉinka, nakon sprovedenih metoda, došlo se do zakljuĉka da je dobavljaĉ D4,najbolje rangiran.

Right choice of supplier have a huge impact on companys business results. Along with present trend in constant increase and growth in IT sector it lead to increase in quality in area of engeneering, logistics and handling production, along with that it demands better and more tight connections with the suppliers. Result is seen as a less time needed to get the supplies of any kind, right on time delivering and higher quality in chains of suppliers. In case that company reduced number of suppliers in its own base of suppliers, but they sign long term contracts with them, it leads to lower chance of changing suppliers. This is additional must have because having a high quality suppliers is very important. Important companies today include a lot of different resources to rate performances of supliers and their skills in different areas. Process of picking right suppliers became so important that companies hire experets to do this task. So, a right decision in picking the supplier can solve a lot of problems in buissnis. Goal of this PhD is to show and explain possibilities of improving decisions in picking a adequate supplier in companies. Choice is made by criteriums that are chosen in advance by company. When choice of supplier is narrowed down to a small number of suppliers then choice is very simple to make but in situations when there is a lot of different suppliers picking the right one cane be very difficult and choice is made based on quality and quantity criteria and methods. In PhD is shown a support system for decision based on multi criteria concept and theory of faze numbers. Based on already defined integral AHP – PROMETHEE/GAIA – AHP –TOPSIS models the fuzzy setting, as they set the fuzzy model with MAX-MIN composition for priorities of reliable suppliers – but based on their performance and work, after using all this methods it came to conclusion that supplier D4 is best ranked supplier.