Ruderalna flora Novog Sada kao potencijalni prirodni resurs lekovitog bilja

Abstract

U ovoj studiji su predstavljeni rezultati taksonomskog, fitogeografskog i ekološkog istraživanja urbane flore Novog Sada sa posebnim osvrtom na učešće alohtonih vrsta, iščezlih i ugroženih taksona i prirodne resurse lekovitog bilja. Sprovedene taksonomske analize su komparativno rađene na ukupnoj urbanoj flori (850) i flori ruderalnih staništa (344) Novog Sada. Zabeleženi su iščezli i ugroženi biljni taksoni na teritoriji grada Novog Sada. Ukupno 79 vrsta se smatra da je nestalo sa područja grada Novog Sada do današnjeg period,a što je 8,04% od ukupnog broja vrsta. Utvrđeno je 115 (12,85%) vrsta koje su ugrožene na području grada Novog Sada. Od ukupno 895 vrsta ruderalne flore invazivne vrste su zastupljene sa 74 predstavnika (8,25%). Analizom ukupne flore evidentirano je 123 lekovitih biljaka. Iz ukupne flore izdvojene su biljke sa etarskim uljem, alkaloidima, fenolima i vitaminima koje koristi zvanična medicina. Od ukupnog broja taksona, izdvojeno je 23 medonosne biljke, 25 krmnih biljaka, 60 ukrasnih vrsta, 35 industrijskih, 68 alergijskih biljaka i 7 vrsta koje vezuju tlo. Analizom odabranih biljnih organa invazivnih vrsta (Solidago gigantea, Iva xanthifolia, Amorpha futicosa, Fallopia japonica i Ailanthus altissima) utvrđen je ukupni sadržaj fenola i flavonoida. Najveći sadržaj analiziranih ukupnih sekundarnih biomolekula (fenola i flavonoida) je utvrđen u Fallopia japonica, Ailanthus altissima i Amorpha fruticosa. Antiradikalsko delovanje ispitivanih ekstrakata je utvrđeno na nivou neutralizacije reaktivnih kiseoničnih vrsta (OH, NO i DPPH radikala). Antiradikalsko delovanje na nivou neutralizacije OH radikala odnosno najsnažnije „skevindžer“ delovanje ispoljeno je od strane ekstrakta lista Fallopia japonica (IC50=10,89 μg/ml) dok je nešto manju aktivnost pokazala cvast pomenute vrste (IC50=14,87 μg/ml).

Results of taxonomy, phitogeogrphical and ecological analysis of ruderal flora of Novi Sad with special attention in alien species and medicinal plant as natural resorces of ruderal flora are presented in this Thesis. Floristic review involving, taxonomy, phitogeographical and ecological analysis of total (895) and ruderal flora (344) of Novi Sad. Extincted (79) and endangered (115) species were recorded in the urban flora of Novi Sad. Invasive species (74) were recorded in total flora (8,25 %). Analysis of the total urban flora of Novi Sad as potential natural resorces recorded 123 medicinal herbs (32 alien and 91 native), 23 nectar and polen rich plants, 25 forage crops, 60 ornamental, 35 plants for industrial use, 68 allergic i 7 soil errosion control plants. The analysis of sampled plant organs of invasive species (Solidago gigantea, Iva xanthifolia, Amorpha futicosa, Fallopia japonica i Ailanthus altissima) were determined total phenolic compounds and flavonoids. Antioxidant activity of plant extracts was determined at the level of neutralizing reactive oxygenspecies (OH, NO and DPPH radicals). The Content of total phenolics and flavonoids were determinated in Fallopia japonica, Ailanthus altissima and Amorpha fruticosa. The best values of OH radical neutralization indicated leaves of Fallopia japonica (IC50=10,89 μg/ml) and flowers (IC50=14,87 μg/ml).